Przeszczepiono pochodzące od świni produkujące insulinę wysepki trzustkowe makakom, donosi najnowszy numer "Nature medicine".
Wysepki trzustkowe są skupiskami komórek beta, które produkują insulinę. Zaburzenie produkcji insuliny przez trzustkę, w wyniku zniszczenia komórek beta, jest przyczyną cukrzycy, co powoduje zachwianie całej gospodarki cukrami i białkami w organizmie.
Terapia cukrzycy najczęściej sprowadza się do podawania chorym preparatów insulinowych. Terapia ta jednak leczy tylko objawy i nigdy nie daje pełnego wyleczenia, a do tego jest dość uciążliwa i musi być stosowana latami. Dlatego coraz więcej nadziei pokłada się w możliwości przeszczepu komórek beta trzustki, które przywróciłyby zdolność produkcji insuliny. Tutaj jednak oczywiści napotykamy na problem dawców. Stąd naukowcy poszukują nowych metod leczenia, także w postaci ksenoprzeszczepów, czyli przeszczepów narządów lub tkanek od organizmów innego gatunku. Podstawowym problemem w przeszczepieniu jest doprowadzenie do przyjęcia się przeszczepu i jego wrośnięcie w organizm biorcy oraz przejęcie czynności i właściwości utraconej tkanki lub narządu.
W przypadku ksenoprzeszczepów problem odrzucenia przeszczepu jest ogromny. Przeszczepione tkanki zwierzęce są bardzo szybko rozpoznawane jako obce i organizm biorcy zaczyna je zwalczać.
Grupa naukowców z Uniwersytetu Alberty i Uniwersytetu Emory pod kierunkiem prof. Ray'a Rajotte dokonała pierwszego udanego ksenoprzeszczepu wysepek trzustkowych u naczelnych.
Noworodkowe wysepki trzustkowe świni uzyskano za pomocą metody wynalezionej w 1995 roku przez Ray'a Rajotte i Grega Korbuta. Wysepki te zostały przesłane do Yerkes Research Center Uniwersytetu Emory, gdzie zostały wszczepione cierpiącym na cukrzycę makakom.
Makaki poddano terapii immunosupresyjnej, hamującej aktywność układu odpornościowego, by nie odrzuciły ksenoprzeszczepu. W ramach tej terapii makaki były leczone sirolimusem i belataceptem oraz podawano im przeciwciała skierowane przeciwko receptorowi interleukiny 2 oraz CD-154, by zapobiec ostremu i nad-ostremu odrzuceniu przeszczepu.
Ksenoprzeszczep świńskich noworodkowych wysepek trzustkowych mógł więc zostać utrzymany w organizmach makaków, umożliwiając komórkom trzustki produkcję insuliny przez średnio 140 dni (u jednego osobnika w tej chwili nawet ponad 300 dni). Dodatkowo nie doszło do rozprzestrzenienia się wirusa PERV, naturalnego wirusa świńskiego, który może być przeniesiony wraz z przeszczepem.
Wyniki te dowodzą, że ksenoprzeszczepy pochodzących od świni wysepek trzustkowych mogą przywrócić funkcję produkcji insuliny przez trzustkę u naczelnych, przynajmniej do czasu, kiedy możliwy będzie normalny przeszczep. Oczywiście szereg dalszych badań będzie potrzebnych, by zastosować taką terapię u ludzi chorych na cukrzycę.