Konferencja była kolejnym elementem kampanii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu #nabieraMYodwagi, mającej na celu walkę z nadwagą i otyłością.
- Na świecie miliard ludzi choruje na tę chorobę, dotyka ona co piątego Polaka, dlatego nikt nie ma wątpliwości, że tylko na poziomie systemowym uda się rozwiązać problem - mówił podczas konferencji rektor UMW prof. Piotr Ponikowski, dziękując wszystkim za wsparcie w organizacji spotkania. - Nasze hasło brzmi "Bądźmy zdrowi", ale chciałbym szczególnie zwrócić uwagę na zawartą w temacie konferencji ODPOWIEDZIALNOŚĆ. Jako najlepsza uczelnia medyczna w Polsce według międzynarodowych rankingów, jesteśmy odpowiedzialni i podejmujemy wiele ważnych dla Polaków problemów. Bez wątpienia jednym z nich jest problem otyłości.
Posłanka Małgorzata Niemczyk, przewodnicząca parlamentarnego zespołu ds. zdrowego stylu życia i przeciwdziałania nadwadze i otyłości, podkreśliła wieloaspektowe podejście do problemu, prezentowane przez ekspertów różnych dziedzin. Kierująca resortem edukacji Barbara Nowacka zapewniła, że temat przeciwdziałania nadwagi i otyłości jest tematem należącym do obszaru działania wielu resortów, a nie tylko Ministerstwa Zdrowia. Przypomniała o nowym przedmiocie, który wejdzie do szkół od 1 września - edukacji zdrowotnej, który powinien się przyczynić do zmiany nawyków ruchowych i żywieniowych.
Konferencja koncentrowała się na sześciu kluczowych aspektach przeciwdziałania otyłości będących akronimem słowa "ZDROWI":
Fot. Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Z jak zdrowie
Uczestnicy tego panelu rekomendowali wdrożenie kompleksowego programu edukacji zdrowotnej poprzez obowiązkową edukację zdrowotną w szkołach, odpowiednie przygotowanie merytoryczne i stałe doskonalenie nauczycieli oraz profilaktyków, a także aktywną współpracę z rodzicami.Prof. Katarzyna Zatońska, kierownik Zakładu Badań Populacyjnych i Profilaktyki Chorób Cywilizacyjnych UMW zwróciła uwagę, że w Polsce nie odnosimy sukcesów w walce z otyłością, doganiając już średnią europejską.
- Tymczasem ta choroba wpływa na każdy organ, powoduje problemy z układem sercowo-naczyniowym, problemy psychospołeczne i jest drugim po paleniu papierosów czynnikiem ryzyka występowania wielu nowotworów - powiedziała prof. Zatońska. - Ale to nie tylko koszty zdrowotne. Polska przez skutki choroby otyłościowej rocznie traci około 4 proc. PKB. Mamy problem nie tylko z prewencją, ale także leczeniem - nie finansujemy w place Polsce leczenia choroby otyłościowej, z wyjątkiem leczenia bariatrycznego. Konieczne są działania w skali populacyjnej. UMW jest do nich przygotowany, od lat prowadzimy programy profilaktyczne oraz takie, które służą diagnozie. Prowadziliśmy program "Uruchamiamy dzieciaki", trwa badanie kohortowe PICTURE, uczestniczymy też w badaniu PURE. Każdy rok akademicki zaczynamy we Wrocławiu od Biegu Uniwersytetu Medycznego, który jest także promocją aktywnego stylu życia.
Prorektor UMW ds. umiędzynarodowienia uczelni i inicjatorka kampanii #nabieraMYodwagi prof. Marzena Dominiak przedstawiła klasyfikację Marca Lalonde’a, według której styl życia odpowiada za stan zdrowia człowieka w 50 proc., środowisko oraz czynniki genetyczne - w 20 proc., a jakość służby zdrowia - w 10 proc.
- Według WHO 1 na 8 osób na świecie żyje obecnie z otyłością. NFZ w 2024 r. opublikował raport, w którym stwierdzono, że w 2035 r. na świecie będzie 4 mld osób z nadwagą i chorobą otyłościową - podkreślała prof. Dominiak, która, jako prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, przedstawiła związek między otyłością a próchnicą.
Prowadzący panel dr hab. Łukasz Rypicz, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu UMW podkreślał znaczenie działań systemowych i edukacji. Paneliści uznali, że w Polsce brakuje edukatorów. Ewa Skrzywanek Dolnośląska Kurator Oświaty wyraziła żal, że edukacja zdrowotna nie jest w szkołach obowiązkowa.
D jak DIETA
Podczas tego panelu, który prowadził dr hab. Michał Czapla, prof. UMW, przewodniczący Rady Dyscypliny Nauk o Zdrowiu, zwracano uwagę na znaczenie zbilansowanego odżywiania jako fundamentu zdrowego stylu życia. Poruszany został m.in. problem profesji dietetyka. Nie jest to zawód regulowany, więc w praktyce dietetykiem może być każdy. Rodzi to konkretne konsekwencje w postaci udzielania niewłaściwych porad oraz rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji na temat zdrowego odżywiania.Uczestnicy rekomendowali konieczność zapewnienia dostępu do profilaktycznych konsultacji dietetycznych dla dzieci i dorosłych finansowanych ze środków publicznych.
Fot. Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
R jak RUCH
Uczestniczka tej części konferencji dr hab. Aleksandra Królikowska, prof. UMW z Uniwersyteckiego Centrum Fizjoterapii i Rehabilitacji UMW zwróciła uwagę, że wpływ nadwagi na narządy ruchu zależy od wieku.- U dzieci nadmierne kilogramy zaburzają rozwój narządów ruchu, u dorosłych skutkują przeciążeniem stawów, powodując m.in. dyskopatie, a u osób starszych nadwaga sprzyja upadkom, co może prowadzić do groźnych złamań - wymieniała ekspertka. - W każdym wieku nadwaga sprzyja urazom i nie sprzyja leczeniu wszelkich chorób narządów ruchu.
Prof. Królikowska podkreśliła, że choć ruch jest niezmiernie ważny, to jednak niekontrolowane rozpoczęcie aktywności też wiąże się z ryzykiem urazów. Dlatego w jej opinii aktywność fizyczna osób z nadwagą musi odbywać się pod okiem specjalistów.
Uczestnicy panelu podkreślali, jak ważne jest wdrażanie programów edukacyjnych, które pokazują jak ważna jest aktywność fizyczna w każdym wieku.
O jak ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Potrzeba odpowiedzialności społecznej i współpracy różnych sektorów w działaniach prewencyjnych wybrzmiała w sposób dobitny podczas dyskusji w tej części konferencji. Paneliści podkreślali, że odpowiedzialność zaczyna się od każdego z nas - szczególnie od rodziców, którzy mają kluczowy wpływ na kształtowanie zdrowych nawyków u dzieci.Konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej, kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej UMW dr hab. Agnieszka Mastalerz-Migas wskazywała niedociągnięcia systemu w leczeniu otyłości w gabinetach POZ.
- Otyłość wciąż nie jest chorobą, którą możemy leczyć, obejmując pacjenta opieką koordynowaną - mówiła. - Możemy ją zaoferować tylko tym, którzy mają już powikłania, np. cukrzycę czy nadciśnienie.
Konsultant krajowa przypomniała, że dokonaniem ostatnich lat w leczeniu osób otyłych jest skuteczna farmakoterapia. Przestrzegała jednak przed ciemną stroną dostępności "tabletek na otyłość". Efekt przychodzi szybko, ale bez zmiany nawyków otyłość równie szybko powróci. Leczenie choroby otyłościowej jest złożone i nie polega tylko na wystawieniu recepty.
Zdaniem panelistów, potrzebna jest szeroko zakrojona edukacja zdrowotna dorosłych, szczególnie osób decyzyjnych. Edukacja zdrowotna powinna stać się ponadto misją mediów publicznych, a Ministerstwo Sportu i Turystyki powinno zwiększyć swoje zaangażowanie w tworzenie miejsc i wydarzeń sprzyjających aktywności fizycznej.
W jak WIEDZA
Edukacja, edukacja i jeszcze raz edukacja - co do tego, że jest to narzędzie zwiększające świadomość społeczną w zakresie zagrożeń związanych z otyłością, paneliści byli zgodni.- Wiedza pozwala budować zdrowie, motywuje nas do ruchu - przekonywał moderator prof. Robert Śmigiel, kierownik Klinki Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Metabolicznych UMW.
Dr hab. Bartłomiej Stańczykiewicz z Katedry Psychiatrii UMW mówił o psychospołecznych konsekwencjach otyłości, wskazując na potrzebę opracowania takich programów edukacyjnych, które uwzględniałyby także ten aspekt. Osoby otyłe często doświadczają bowiem zaburzeń depresyjnych, fobii społecznych, zaburzeń odżywiania. Ich udziałem staje się ponadto stygmatyzacja, często już na etapie szkolnym. Są postrzegane jako osoby leniwe i niekompetentne, co wiąże się z obniżoną samooceną i wpływa na dobrostan psychiczny.
I jak INSPIRACJA
Panel prowadziła dr hab. Katarzyna Neubauer, kierownik Katedry i Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Wewnętrznych UMW. Jego główne przesłanie dotyczyło prezentowania dobrych praktyk i wzorców do naśladowania, które najlepiej zachęcają do wprowadzania pozytywnych zmian. Zdaniem panelistów, konieczne jest interdyscyplinarne spojrzenie na skutki otyłości i zwrócenie uwagi na aspekt ekonomiczny. Kluczową rolę w ograniczeniu skutków otyłości odgrywa zmiana stylu życia.Dyrektor Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu dr Marcin Drozd mówił o ogromnych możliwościach diagnostycznych i terapeutycznych tego wielodyscyplinarnego ośrodka, a także możliwości rozwoju w przyszłości, dzięki zapleczu naukowemu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Fot. Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
