Stopy są dla diabetyków powodem do nieustannych zmartwień, ponieważ nawet najmniejsze otarcie naskórka może być przyczyną wszelkiego rodzaju powikłań, głównie zgorzeli, prowadzącej do amputacji chorej kończyny.Dlaczego tak się dzieje? Otóż w przebiegu cukrzycy, zwłaszcza niewyrównanej, rozwijają się zmiany w obrębie małych i dużych naczyń krwionośnych oraz we włóknach nerwowych. Te ostatnie powodują w obrębie kończyn zaburzenia czucia, dotyku(odczuwanie bólu, temperatury), osłabienie bądź zniesienie niektórych odruchów nerwowych. Noszą one nazwę polineuropatii obwodowej. W połączeniu ze zmianami w naczyniach krwionośnych, szczególnie zaawansowanych, mogą prowadzić do tzw. stopy cukrzycowej, czyli trudno gojącego się owrzodzenia, a nawet martwicy tkanek. W takim przypadku leczenie zachowawcze może być nieskuteczne i konieczna jest interwencja chirurga, polegająca na usunięciu zmienionych tkanek.
Zmiany chorobowe w obrębie kończyn dolnych mogą pojawiać się zarówno u chorych przyjmujących insulinę, jak też u przyjmujących doustne leki hipoglikemizujące. Jak szacują specjaliści, 75 procent tych zaburzeń mogłoby nie powstać, gdyby diabetycy systematycznie stosowali proste zasady higieny i zapobiegania, zwłaszcza, że na początku zmiany te są z reguły ograniczone.Przedstawiamy główne zasady pielęgnowania stóp. Jeżeli będziemy konsekwentnie ich przestrzegali – wiele dobrego możemy zrobić dla siebie.
Obserwacja
Oglądamy każdego dnia swoje stopy. Szczególnie, gdy występuje upośledzenie czucia. O tej dolegliwości należy bezwzględnie poinformować lekarza. Przy dobrym oświetleniu dziennym lub sztucznym przyjrzyjmy się skórze, paznokciom, a szczególnie skórze między palcami stopy.
Mycie stóp
Codziennie starannie myjemy stopy z użyciem dobrego mydła, w letniej (poniżej 37 st. C) i bieżącej wodzie. Dokładnie spłukujemy wszelkie resztki mydła, następnie osuszamy miękkim ręcznikiem, zwłaszcza między palcami. Uwaga: mycie stóp w gorącej i nie przepływającej wodzie zmiękcza skórę w miejscach jej zrogowacenia lub w okolicy pęknięć, co sprzyja przenikaniu bakterii i może zapoczątkować infekcję.
Pielęgnowanie skóry
Należy pamiętać o tym, że skóra stóp powinna być zawsze elastyczna i nie popękana. Aby nie dopuścić do jej wysychania stosujemy kremy nawilżające. Stosowanie maści na olejkach powoduje macerację skóry, zwłaszcza delikatnej między palcami. Za pomocą pumeksu, bardzo ostrożnie ścieramy zrogowacenia. Pumeks należy przechowywać w zamkniętym pojemniku, ponieważ może być rozsadnikiem bakterii.
Paznokcie
Powinny być równo przycięte. Niezbyt krótko. Do ich spiłowania używamy ostrożnie delikatnych pilników. Jeżeli mamy słaby wzrok i trudności z pochylaniem się – poprośmy o obcięcie paznokci kogoś innego.
Obuwie
Najczęstszą przyczyną różnych uszkodzeń stopy są złe buty, a także skarpety. Buty powinny być zrobione z miękkiej skóry, dostatecznie szerokie i długie (z zapasem). Nie mogą uciskać stopy, a zwłaszcza palców. Należy mieć kilka par butów i zmieniać je co 1-2 dni, dopasowując do pogody. Należy unikać sandałów, które odsłaniają palce stóp, butów z tworzyw sztucznych, butów z podeszwą gumową. Bardzo wskazane jest obuwie filcowe, szczególnie na zimę. Wewnętrzna strona buta powinna być gładka, bez szwów. Należy usunąć wszelkie nierówności i załamania. Najlepiej, gdy buty mają wkładki sporządzone z prawdziwej bawełny (można je nabyć obecnie w sklepach obuwniczych), wełny lub prawdziwej gąbki. Buty powinny być przewiewne, umożliwiające oddychanie stopom.
Unikajmy skarpet z tworzyw sztucznych! Jeżeli jest to możliwe, nośmy skarpety z prawdziwej bawełny lub wełny. Obowiązkowo zmieniajmy je codziennie.
Gimnastyka
Po umyciu stóp i wykonaniu niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych, kilka minut poświęcamy gimnastyce. Wykonujemy na przemian ćwiczenia, jak chwytanie palcami stóp ręcznika, odchylanie palców w górę i w dół, masowanie palców. Ćwiczenia te pobudzają krążenie w naszych stopach.
(kg)
Czego nie wolno!
- Nie wolno chodzić boso po plaży lub polnych drogach, po łące i polu, nawet w mieszkaniu.
- Każde skaleczenie należy pilnie obserwować. Jeśli trudno się goi, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
- Pęknięcia skóry i małe jej uszkodzenia przemywamy z użyciem dobrego mydła, następnie dezynfekujemy wodnym roztworem merkurochromu lub gliceryny, okrywamy sterylną gazą
- Choremu na cukrzycę nie wolno do pielęgnacji stóp używać ostrych, metalowych narzędzi (szczotki drucianej, płynów rozpuszczających zrogowacenia, wyrywać obumarłej skóry wokół paznokci i między palcami stóp, przebijać pęcherze. Zabiegi te należy wykonać w specjalistycznym gabinecie lekarskim.
Tekst zamieszczono za zgodą Redakcji Magazynu "PEN".
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
