Neuropatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie układu nerwowego wynika ze zmian w małych naczyniach krwionośnych, zaopatrujących nerwy, lub zaburzeń metabolicznych w tkance nerwowej.Neuropatia cukrzycowa występuje zarówno w cukrzycy typu 1. jak i typu 2., dotyka około 30-45 proc. chorych. Częściej spotyka jest u mężczyzn.
Czynnikami ryzyka rozwoju neuropatii cukrzycowej są:
- wysokie wartości cukru we krwi (niewyrównywalna cukrzyca);
- starszy wiek;
- płeć męska;
- długi czas trwania cukrzycy;
- zmiany w naczyniach krwionośnych (angiopatia cukrzycowa);
- palenie papierosów;
- picie alkoholu;
- nadciśnienie tętnicze;
- zaburzenia gospodarki tłuszczowej (wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów).
Postacie neuropatii cukrzycowej
Uszkodzenie układu nerwowego w cukrzycy przybiera różne postacie. Może dochodzić do uszkodzenia centralnego układu nerwowego lub obwodowego układu nerwowego; uszkodzenie może dotyczyć pojedyńczego nerwu – taki zespół nazywa się mononeuropatią, lub wielu nerwów – wówczas mówimy o polineuropatii.
W przebiegu niewyrównywalnej cukrzycy może dojść do uszkodzenia symetrycznych nerwów kończyn dolnych (polineuropatia). Występują wtedy następujące objawy: uczucie mrowienia i drętwienia stóp, zaburzenia czucia dotyku, bólu i temperatury, co niesie duże ryzyko skaleczenia, urazów, oparzeń oraz przeczulica skórna. Pacjenci skarżą się na przeszywające, kłujące i piekące bóle. Najczęściej dolegliwości występują w nocy i uniemożliwiają sen.
Mononeuropatia obejmuje uszkodzenie pojedynczego nerwu czaszkowego lub obwodowego. Początek jej zwykle jest nagły. Najczęściej zajęty jest nerw okoruchowy (z opadnięciem powieki, zezem rozbieżnym, bólem i upośledzeniem ruchomości gałki ocznej) i nerw odwodzący kończyny dolnej: nerw udowy, kulszowy, strzałkowy wspólny (z bólami, osłabieniem bądź zanikami mięśni).
W wyniku źle wyrównanej cukrzycy dochodzi do zmian w naczyniach mózgu i w konsekwencji do niedokrwiennego udaru mózgu. U chorych na cukrzycę udar mózgu występuje 2 – 3 razy częściej i obarczony jest 2 – 3-krotnie większą śmiertelnością niż w populacji bez cukrzycy.
W przebiegu cukrzycy może dojść do uszkodzenia autonomicznego układu nerwowego, który unerwia wszystkie narządy wewnętrzne. Najczęściej dochodzi do zmian w układzie sercowo-naczyniowym, układzie pokarmowym i moczowo-płciowym.
Występuje hipotomia ortostatyczna, która polega na gwałtownym obniżeniu ciśnienia tętniczego przy wstawaniu, z uczuciem osłabienia, z mroczkami przed oczami i zawrotami głowy.
Uszkodzenie autonomicznego układu nerwowego prowadzi do bezbólowych zawałów serca i niemego niedokrwienia serca.
Konsekwencją uszkodzenia nerwów autonomicznych przewodu pokarmowego są uporczywe biegunki, zwykle nocne oraz objawy dyseptyczne: nudności, wymioty, wzdęcia brzucha.
W przebiegu uszkodzenia układu moczowo-płciowego występują: zmniejszenie częstości oddawania moczu, dłuższe zaleganie moczu w pęcherzu i wzrost zakażenia dróg moczowych.
Zapobieganie neuropatii cukrzycowej to przede wszystkim:
- dobrze wyrównana cukrzyca,
- dobrze korygowane nadciśnienie tętnicze,
- zaprzestanie palenia papierosów,
- ograniczenie lub wyłączenie spożycia alkoholu,
- prawidłowy poziom cholesterolu i trójglicerydów.
dr n. med. diabetolog Mirosława Muszyńska
Tekst zamieszczono za zgodą Redakcji Magazynu "PEN".
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
