mojacukrzyca.org - O cukrzycy: Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności?

Kwestie formalne w związku z byciem osobą niepełnosprawną nie są załatwiane z urzędu. Każdy kto chce skorzystać z przysługujących mu ulg, dofinansowań, świadczeń pieniężnych i innych możliwości, jest zmuszony do złożenia wniosku o ustalenie niepełnosprawności lub nadania stopnia niepełnosprawności. Cała procedura jest bezpłatna, lecz dość czasochłonna. W niniejszym poradniku przeprowadzimy Cię krok po kroku jak złożyć wniosek o orzeczenie niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

Czym jest niepełnosprawność?

Zgodnie z brzemieniem art. 2 ustęp 10 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, niepełnosprawność polega na trwałej lub okresowej niezdolności do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności swojego organizmu, a w szczególności powodującą niezdolność do pracy.

Ustawowa definicja niepełnosprawności wspomina także o utrudnieniach w uczestnictwie w życiu społecznym, a w wyższym stopniu niepełnosprawności o niemożności. Oznacza to możliwość pełnienia ról społecznych oraz pokonywania barier, w szczególności psychologicznych, architektonicznych, urbanistycznych, transportowych i w komunikowaniu się.

Zgodnie z powyższym, w obowiązującym prawie, ocena stanu zdrowia nie może stanowić jedynego wyznacznika. Powinny być brane pod uwagę wszelkie aspekty - fizyczne, psychiczne oraz społeczne aspekty funkcjonowania człowieka w społeczeństwie. Natomiast nie oznacza to, że wystąpienie jednego z wymienionych czynników muszą oznaczać, że mamy do czynienia z osobą niepełnosprawną. Musi dojść do istotnych ograniczeń w życiu społecznym lub zawodowym, co przekłada się bezpośrednio na niemożność efektywnego wypełniania roli społecznej.

Kto orzeka o niepełnosprawności?

Co do zasady, postępowanie orzecznicze w celu ustalenia niepełnosprawności, a także jego stopnia, odbywa się w dwóch instancjach. W skład zespołu orzeczniczego wchodzi co najmniej dwóch specjalistów, przy czym jeden z nich jest lekarzem sprawującym jednocześnie funkcję przewodniczącego tego składu. Natomiast drugim członkiem może być inny lekarz, a w szczególności psycholog, pedagog, czy pracownik socjalny.

Pierwszą instancją są powiatowe lub miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, a drugą instancją jest wojewódzki zespół do orzekania o niepełnosprawności. W przypadku złożenia wniosku o orzeczenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, składającemu wniosek przysługuje prawo do odwołania się. W tym celu został powołany organ odwoławczy, który pełni kontrolę nad prawidłowością orzekania przez organy administracji publicznej jest Rejonowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. W przypadku złożenia odwołania, Rejonowy Sąd Pracy podda ocenie ustaloną przez skład orzekający decyzję przez biegłych sądowych, a w razie konieczności innych biegłych w zależności od problematyki sprawy.

Podstawy uznania niepełnosprawności lub jej stopnia

Należy rozróżnić orzeczenie o niepełnosprawność od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Różnicą w tym przypadku jest wiek osoby zainteresowanej, a konkretniej przekroczenie granicy 16-stego roku życia. Z tego powodu dzieci zobowiązane są do składania wniosku o orzeczenie o niepełnosprawności, natomiast osoby dorosłe wnioskują o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

Orzeczenie o niepełnosprawności

Przesłankami o orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16-stego roku życia jest łączne wystąpienie:

naruszenia sprawności fizycznej lub psychicznej,
przewidywany okres upośledzenia tego stanu jest dłuższy niż 12 miesięcy,
osoba ta wymaga całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie wymagane przez osobę w określonym wieku z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu.

Orzeczenie o niepełnosprawności wydaje się na czas określony, jednakże na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez tą osobę 16 roku życia.

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności

W przypadku orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wniosek może złożyć osoba, która ukończyła 16 lat. Przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych przewidują gradację niepełnosprawności przez określenie jej stopni, odpowiadających określonemu stanu zdrowia. Zostały wyróżnione trzy stopnie niepełnosprawności, są nimi:

lekki
umiarkowany
znaczny

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydaje się na czas określony lub na stałe. Pod uwagę jest brana możliwość poprawy funkcjonowania osoby, której wydawane jest orzeczenie.

Kto i gdzie może złożyć wniosek?

Wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności następuje na wniosek (orzeczenie nie jest wydawane z urzędu):

osoby zainteresowanej,
przedstawiciela ustawowego (szczególnie w przypadku dzieci lub osób ubezwłasnowolnionych),
kierownika ośrodka pomocy społecznej, lecz za obopólną zgodą stron.

Uwaga! Druk wniosku o wydanie orzeczenie należy pobrać w siedzibie miejskiego/powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności z uwagi na możliwość wystąpienia dużych rozbieżności w formularzu. Oczywiście możesz to zrobić za pomocą Internetu lub poprosić o przesłanie wniosku drogą pocztową.

Wniosek należy złożyć w miejskim / powiatowym zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności, którego przynależność wynika ze względu na stały pobyt osoby zainteresowanej. Wyjątek jest stosowany w przypadku osób:

bezdomnych,
przebywających w ośrodkach karnych lub poprawczych,
przebywających w domach opieki społecznej lub ośrodkach wsparcia,
przebywających poza miejscem stałego pobytu ponad 2 miesiące ze względów zdrowotnych.

Dla powyższych zainteresowanych, wniosek należy złożyć do zespołu właściwego dla miejsca pobytu.

Co zawiera wniosek?

Wniosek o orzeczenie niepełnosprawności jest bardzo prosty do wypełnienia. Wyróżnić możemy tutaj 3 części, w których należy podać dane osobowe (wpisywanie w odpowiednich rubrykach swoich danych):

Imię i Nazwisko,
Data i miejsce urodzenia,
Numer PESEL oraz nr i seria dowodu osobistego,
Adres zameldowania, pobytu i do korespondencji,
Telefon kontaktowy,

cel uzyskania orzeczenia i jego uzasadnienie (zaznaczanie poprawnej odpowiedzi):

Wybranie najważniejszego celu wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,
Podanie stanu cywilnego,
Zaznaczenie zdolności do samodzielnego funkcjonowania,
Określenie sytuacji zawodowej,

oraz oświadczeń (skreślanie niepoprawnej odpowiedzi i wpisanie więcej szczegółów, jeśli dana odpowiedź dotyczy osoby zainteresowanej):

Nie pobieranych / Pobieranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego,
Wcześniej składanych wniosków o ustalenie stopnia niepełnosprawności,
O możliwości / niemożności przybycia na posiedzenie składu orzekającego,
O wymogu ponoszenia kosztów specjalistów ze własnym zakresie, w przypadku konieczności wykonania dodatkowych konsultacji specjalistycznych.

Jakie dokumenty należy dołączyć?

Do wniosku o orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopnia dołącza się następujące dokumenty:

dokumentacja medyczna
- dokumentacja medyczna z przebiegu leczenia ambulatoryjnego,
- karta informacyjna leczenia szpitalnego,
- wyniki dodatkowych badań diagnostycznych,
- konsultacje specjalistyczne itp.
zaświadczenie lekarskie
- opis stanu zdrowia
- rozpoznanie choroby zasadniczej oraz chorób współistniejących potwierdzone aktualnymi wynikami diagnostycznymi,
- wystawione przez lekarza prowadzącego,
- zaświadczenie jest ważne 30 dni od daty wystawienia,
inne dokumenty mające wpływ na ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Podczas posiedzenia zespołu orzekającego przeprowadza się badanie wnioskodawcy (ocena stanu zdrowia) oraz określa się jej możliwość funkcjonowania pod względem fizycznym, psychicznym i społecznym. Brak stawiennictwa na posiedzeniu komisji powoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. Jest jednak możliwość usprawiedliwienia swojej nieobecności ważną przyczyną lub okolicznościami niewynikającymi z naszej winy jak np. choroba, czy inne zdarzenie losowe. W takim przypadku przewodniczący wyznaczy kolejny termin. Istnieje sytuacja, w której wnioskodawca nie musi uczestniczyć w posiedzeniu zespołu orzekającego. Mowa tutaj o osobie wnioskującej o długotrwałej i nierokującej poprawy choroby uniemożliwiającej osobiste stawiennictwo, przy czym konieczne jest uznanie przez przewodniczącego dostarczonej dokumentacji medycznej za wystarczającą do wydania takiej oceny stanu zdrowia, aby nie wymagać badania.

W przypadku dostarczenia dokumentacji niewystarczającej do wydarzania orzeczenia, przewodniczący zespołu jest zobowiązany do poinformowania na piśmie osobę zainteresowaną, lub jej przedstawiciela, o możliwości uzupełnienia brakującej dokumentacji oraz wyznaczenia terminu. W przeciwnym wypadku wniosek zostanie pozostawiony przez rozpoznania.

Co zrobić? Krok po kroku

Pobierz wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz druk zaświadczenia lekarskiego.
Zarejestruj wizytę do swojego lekarza prowadzącego, który posiada pełną dokumentację Twojej choroby. Poproś o wypełnienie zaświadczenia.
Wypełnij wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopnia,
Przygotuj dodatkowe dokumenty,
Złóż wniosek wraz z całą dokumentacją w zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania lub w niektórych przypadkach - miejsca pobytu.
Poczekaj na pismo zwrotne z informacją o terminie posiedzenia składu orzekającego. Co do zasady, udział w posiedzeniu jest obowiązkowy.
Staw się na posiedzenie w wyznaczonym terminie. Skład orzekający wykona ocenę Twojego zdrowia oraz ustali możliwość funkcjonowania pod względem fizycznym, psychicznym i społecznym.
Poczekaj na wynik orzeczenia. Dostaniesz orzeczenie o:
- lekkim, umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, wydanym na czas określony lub stały,
- niepełnosprawności (w przypadku osób do 16 roku życia),
- niezaliczeniu do żadnego ze stopni niepełnosprawności.
Po uprawomocnieniu się orzeczenia, możesz złożyć wniosek o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej. Jest ona niezbędna do uzyskania ulg i uprawnień związanych z niepełnosprawnością.

Artykuły powstał we współpracy z serwisem poradniki.net