Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) corocznie, od 2005 roku, przygotowuje i publikuje zalecenia dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę. Pomysłodawcą i inicjatorem tworzenia zbioru wytycznych był w 2004 roku prof. Jacek Sieradzki, ówczesny prezes PTD. Pierwszym przewodniczącym Zespołu PTD ds. Zaleceń został prof. Władysław Grzeszczak, który pełnił tę funkcję w latach 2005-2011, w następnej kadencji obowiązki te przejął kolejny Prezes PTD w latach 2011-2015 - prof. Leszek Czupryniak. W Zaleceniach znajdują się wytyczne Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego dotyczące opieki nad chorymi na cukrzycę. Zalecenia są aktualizowane każdego roku.
Oto najważniejsze zmiany i nowości w Zaleceniach na rok 2019:
- Aktywność fizyczna zalecana dla wszystkich, bez względu na wiek. Największa skuteczność zwiększenia aktywności fizycznej jest w grupie po 60 roku życia.
- Zmiana docelowych wartości ciśnienia tętniczego z < 140/90 mm Hg na cel ogólny < 130/80 mm Hg, przy czym u osób poniżej 65 roku życia rekomendowane jest utrzymywanie ciśnienia skurczowego w zakresie 120-129 mm Hg. U osób w wieku podeszłym zalecane jest ciśnienie skurczowe 130-140 mm Hg.
- W opiekę medyczną nad dorosłym chorym na cukrzycę powinni być zaangażowani specjaliści medycyny rodzinnej, specjaliści diabetologii i endokrynologii dziecięcej, a także pielęgniarki i przedstawiciele organizacji pacjentów.
- Optymalna redukcja masy ciała przynosząca wymierną poprawę kontroli glikemii powinna wynosić co najmniej 7%.
- Wszystkim chorym na cukrzycę z nadwagą lub otyłością zaleca się kontrolę wielkości porcji posiłków.
- Po raz pierwszy zalecono suplementację witaminy B12 u pacjentów leczonych długotrwale metforminą, u których potwierdzony został jej niedobór.
- Depresja to poważny problem w cukrzycy. Występuje często, a jej obecność pogarsza przebieg leczenia.
- Zespół terapeutyczny oprócz pacjenta i jego bliskich tworzą lekarz, pielęgniarka, edukator ds. diabetologii, dietetyk oraz psycholog.
- Uwzględniono wyniki badań klinicznych wskazujących na korzyści ze stosowania inhibitorów SGLT-2 w grupie chorych z cukrzycą typu 1. Włączenie flozyn do insulinoterapii może przyczynić się do poprawy glikemii i redukcji masy ciała. Leki te jednak nie zostały jeszcze zarejestrowane w terapii cukrzycy typu 1, a ich stosowanie zwiększa ryzyko normoglikemicznej kwasicy ketonowej, zwłaszcza przy znaczącej redukcji dobowej dawki insulin.
- W schemacie leczenia cukrzycy typu 2 dokonano istotnych zmian. Uwzględniono opublikowane w ostatnim roku wyniki randomizowanych badań klinicznych oraz nowe zalecenia amerykańskiego i europejskiego towarzystwa diabetologicznego. Szczegółowe wytyczne można sprawdzić w Zaleceniach.
Kliknij, aby powiększyć
- Wskazanie do intensyfikacji insulinoterapii przy stosowaniu insuliny bazowej w jednym wstrzyknięciu zmieniono z > 30 jednostek na powyżej 0,3-0,5 j./kg m.c.
- U osób z cukrzycą i obecną chorobą układu sercowo-naczyniowego dalsze obniżenie stężenia LDL-C wiąże się z większą redukcją ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych.
- Przy lekkiej hipoglikemii zalecane jest spożycie 15 g glukozy i kontrola glikemii po 15 minutach. W przypadku utrzymującej się nadal hipoglikemii zalecane jest ponowne spożycie 15 g glukozy i kontrola glikemii po 15 minutach.
- Przy postępowaniu w ostrych powikłaniach cukrzycy w przebiegu hiperglikemii dokonano jednej istotnej klinicznie modyfikacji. Zaleca się stosowanie w przebiegu cukrzycowej kwasicy ketonowej u osób z małą masą ciała, poniżej 50 kg, nawadniania chorego według zaleceń pediatrycznych.
- Przy zasadach rozpoznawania i leczenia choroby niedokrwiennej serca u chorych na cukrzycę, wprowadzono nieznaczne, ale istotne kliniczne zmiany.
- Przy leczeniu cukrzycy u dzieci i młodzieży podkreślono, że stosowanie systemów ciągłego monitorowania glikemii zmniejsza ryzyko hipoglikemii, w szczególności przy stosowaniu pomp insulinowych z funkcją automatycznego wstrzymania podaży insuliny.
- Poprawę efektów leczenia można uzyskać stosując ciągły monitoring glikemii przez minimum 70% czasu.
- Przy cukrzycy i ciąży zasadniczą zmianą jest zalecenie dotyczące docelowych wartości ciśnienia tętniczego krwi. U kobiet z cukrzycą z nadciśnieniem przewlekłym należy dążyć do utrzymania ciśnienia skurczowego < 130 mm Hg i rozkurczowego < 80 mm Hg.
- U osób powyżej 65. roku życia, jeżeli nie stwierdza się istotnych powikłań i chorób towarzyszących, przy zastosowaniu ogólnych celów leczenia, należy dążyć do HbA1c mniejszej lub równej 7%.
- W kwestii szczepienia przeciwko ospie wietrznej wskazano konieczność szczepienia 2 dawkami w odstępach 6 tygodniowych.
- Uaktualniono także zalecenia dotyczące chirurgii bariatrycznej. Szczegóły w Zaleceniach.
Zalecenia PTD na 2019 rok w języku ANGIELSKIM można pobrać klikając w ten link.
Zalecenia PTD na 2019 rok w języku POLSKIM można pobrać klikając w ten link.