O diecie u osób chorych na cukrzycę można by opowiadać długo. Zebraliśmy najczęściej pojawiające się pytania i uzyskaliśmy rzeczowe informacje. Odpowiedzi na nasze pytania dotyczące żywienia osób z cukrzycą udzieliła Małgorzata Różańska, dietetyczka z Poradni Dietetycznej Foodarea. Wywiad podzielony jest na dwie części. Dzisiaj pierwsza z nich.Małgorzata Różańska jest dietetykiem, który w swojej pracy pokazuje, że tak modne ostatnio super foods mają nasze rodzime odpowiedniki, a wzbogacony o nie jadłospis może być równie skuteczny, co diety zawierające trudno dostępne u nas składniki. Pani Małgorzata bierze także pod uwagę sezonową dostępność produktów. Wie, że tylko w czasie swojej naturalnej wegetacji są one dla nas najbardziej wartościowe. Jako pracująca młoda mama zdaje sobie również sprawę, jak dla współczesnych kobiet cenny jest czas. Dlatego w kuchni stawia na wartościowe, łatwe i szybkie dania, które smakują wszystkim domownikom - nawet tym kilkuletnim.
Małgorzata Różańska napisała książkę "Super Żywność czyli superfoods po polsku". Książka, oprócz obszernego opisu osiemnastu wybranych przez autorkę polskich super produktów, zawiera także mnóstwo nieskomplikowanych, prostych przepisów mających w składzie niewyszukane i dostępne dla każdego składniki. Wszystko po to, żeby pokazać, że przygotowanie zdrowego i smacznego posiłku nie musi być ani skomplikowane ani czasochłonne.
Jak powinna wyglądać dieta osoby z cukrzycą?
Dieta osoby chorej na cukrzycę powinna opierać się na jedzeniu częstych, ale małych objętościowo posiłków (zwykle 4-5, a nawet 6 posiłków dziennie). W diecie osoby chorej na cukrzycę najbardziej rygorystycznie podchodzi się do węglowodanów prostych. Ich udział w diecie powinien być jak najmniejszy, a jeśli jest to możliwe - nawet zerowy. Dlatego z diety chorego należy wykluczyć cukier, słodycze i słodkie napoje. Innymi produktami, które należałoby z diety wyeliminować są dania typu fast - food oraz słone, tłuste przekąski (np. chipsy).
| W diecie osoby chorej na cukrzycę szczególnie istotne znaczenie zdrowotne ma indeks glikemiczny i ładunek glikemiczny produktów spożywczych, który klasyfikuje żywność w zależności od tempa wchłaniania cukru we krwi. Najlepiej, jeśli chory komponuje swój posiłek opierając się na produktach o niskim indeksie i ładunku glikemicznym. |
Są to produkty, które nie powodują nagłego skoku cukru we krwi. Zawierają one dużo błonnika pokarmowego i należą do tych produktów nierozgotowane: kasze (gryczana, jęczmienna), naturalne płatki zbożowe: owsiane, jęczmienne, dziki i brązowy ryż, makaron razowy oraz razowy, pełnoziarnisty chleb. Z produktów mlecznych zalecane są chude produkty zamiast pełnotłustych. Lepszym rozwiązaniem niż mleko słodkie, które ma w składzie cukier mleczny - laktozę, są mleczne napoje fermentowane: jogurty, kefiry, maślanki, zsiadłe mleko, a także chudy twaróg. Należy zwrócić uwagę by były to produkty naturalne, bez dodatku cukru.
Przygotowując posiłki diabetyk musi zwrócić uwagę na to by w ich składzie znajdowały się warzywa - są niskokaloryczne, nie powodują nagłego skoku cukru we krwi i dostarczają wielu witamin i aktywnych związków. Przynajmniej 2 razy w tygodniu warto wybierać ryby morskie ze względu na to, że są źródłem kwasów tłuszczowych z rodziny omega - 3 o przeciwzapalnych właściwościach. Z mięs należy kierować się wyborem tych o niższej zawartości tłuszczu. Zalecane są chudy drób, wołowina, chude wędliny. Ponadto dieta powinna być oparta o produkty naturalne, jak najmniej przetworzone. W tym celu trzeba unikać sosów i zup w proszku i przetworzonej, gotowej żywności, bo zwykle w jej składzie znajduje się duża ilość cukru i tłuszczu. Ponadto, jeśli chorujesz na cukrzycę, ogranicz sól w diecie - zastąp ją ziołami i naturalnymi przyprawami. Dieta diabetyka powinna nie tylko spełniać powyższe warunki, ale być smaczna i niezbyt trudna do realizacji - musi być przecież przestrzegana do końca życia.
Jakich produktów powinny unikać osoby chore na cukrzycę typu 2?
Osoby chore na cukrzycę powinny unikać produktów, które powodują nagły skok cukru we krwi. Jest to cukier i produkty, które zawierają go w składzie: słodycze, desery mleczne, owocowe jogurty i serki, słodkie napoje. Z produktów zbożowych należy unikać: drobnych kasz, białych, rozgotowanych makaronów, białego ryżu, białego pieczywa, pieczywa cukierniczego (drożdżówki, słodkie wypieki), białej mąki i dań z białej mąki. Ważne jest by osoba chora na cukrzycę czytała etykiety produktów i unikała tej żywności, która ma w swoim składzie dodany cukier. Z diety wykluczyć trzeba również żywność, która bogata jest w tłuszcze nasycone: tłuste mięsa i pełnotłuste produkty mleczne.
W diecie diabetyka nie powinna pojawiać się taka żywność jak fast - food oraz gotowe dania w proszku (np. zupa, sos), bo są one głównym źródłem w diecie izomerów trans kwasów tłuszczowych, których powinno się z diety eliminować. Jeśli chorujesz na cukrzycę postaraj się ograniczyć dosalanie i jedzenie produktów, które jej dostarczają (dania w proszku, gotowe mieszanki przypraw zawierające sól w składzie, wędliny, wędzona żywność).
Sporo diabetyków szacuje ilość węglowodanów w potrawach i produktach spożywczych na tzw. "oko"? Czym to grozi i czy takie szacowanie jest skuteczne?
Zawartość i rozkład węglowodanów w diecie osoby chorej na cukrzyce powinna być ustalona z dietetykiem. Szacowanie ilości cukru "na oko" grozi albo zbyt dużą albo zbyt małą ilością cukru w diecie, co skutkuje nieunormowaną glikemią i wzrostem ryzyka powikłań cukrzycy.
Jeżeli ktoś już musi słodzić, to używać zwykłego cukru, czy można go zastąpić słodzikiem?
Słodziki są coraz częściej wykorzystywane w przemyśle spożywczym do produkcji artykułów "dietetycznych", jako zamienniki cukru stołowego albo w postaci tak zwanej "light" lub "bez cukru". Pacjenci z cukrzycą bardzo chętnie sięgają po tego typu produkty. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością potwierdza bezpieczeństwo stosowania niskokalorycznych substancji słodzących i rekomenduje stosowanie ich przez osoby z nadmierną masą ciała i zaburzeniami gospodarki węglowodanowej (cukrzycy typu 2) pod warunkiem nieprzekraczania ich bezpiecznego poziomu spożycia.
| Bardzo ważne jest to, aby pacjenci spożywający produkty, w których składzie są słodziki, zwracali uwagę na ogólną kaloryczność produktów. Często bowiem są one reklamowane jako te "bez cukru", jednak w swoim składzie zawierają spore ilości tłuszczu. A to w konsekwencji niekorzystnie wpływa na kontrolę poziomu cukru we krwi. Dlatego bardzo ważne jest by pacjent nauczył się czytać etykiety i znał skład gotowej żywności, którą zamierza zjeść. |
Niewątpliwie słodziki mają zalety: niska lub zerowa wartość energetyczna, prawdopodobny brak wpływu na stężenie glukozy oraz prewencja próchnicy zębów. Jednak mimo nich wydaje się lepsze odzwyczajanie od smaku słodkiego. Bowiem w ostatnim czasie pojawiają się badania mówiące o dodatniej korelacji spożycia słodzików i występowania otyłości - poprzez wzrost apetytu oraz niepobudzanie układu nagrody. Lepszym rozwiązaniem, więc wydaje się odzwyczajanie od smaku słodkiego.
Przeczytaj teraz drugą część wywiadu!
Koniecznie zaglądnij też tutaj www.foodarea.pl
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
