Badacze zmienili wątrobę w trzustkę

Zamiana tkanek wątroby w tkanki trzustki otwiera drogę do nowej metody leczenia cukrzycy - o badaniach naukowców brytyjskich donosi pismo "Current Biology".

Zespół pod kierunkiem Marko Horba z Uniwersytetu w Bath wprowadził aktywny gen Pdx-1 do komórek wątroby u kijanek (tj. zarodków żaby). Okazało się, że tak zmienione komórki wątroby przekształciły się w komórki trzustki. U niektórych kijanek przekształceniu w trzustkę uległa cała wątroba, u innych tylko niektóre jej komórki.

Dla rozwoju komórek trzustki u myszy i ludzi kluczowa jest aktywność genu Pdx-1. Białko kodowane przez Pdx-1 ukierunkowuje rozwój komórki poprzez wpływ na inne białka. W pewnym sensie kieruje więc jej losem.

Podobną transformację - komórek wątroby w komórki trzustki badacze zaobserwowali na przykładzie dojrzałych ludzkich komórek hodowanych w laboratorium. Nowopowstałe komórki trzustki utrzymywały swoje cechy przez cały okres badań - tj. około 2 tygodni w testach na kijankach i tydzień w testach na komórkach ludzkich.

Przekształcona tkanka wydzielała hormony i enzymy charakterystyczne dla trzustki, tj. insulinę i glukagon, które regulują metabolizm glukozy oraz amylazę, która bierze udział w trawieniu węglowodanów. Badacze muszą jeszcze sprawdzić czy produkcja różnych związków w komórkach nowej trzustki jest kontrolowana przez odpowiednie sygnały, np. produkcja insuliny w odpowiedzi na podwyższony poziom glukozy.

Wyniki tych doświadczeń sugerują, że pewnego dnia u chorych na cukrzycę można będzie zamieniać fragment wątroby we fragment trzustki, który produkowałby odpowiednie ilości insuliny. Dzięki temu organizm chorego mógłby prawidłowo metabolizować glukozę.

Inni naukowcy są pod wrażeniem nowego doświadczenia, oceniają je jednak z wielką ostrożnością. Według Chrisa Wrighta z Vanderbilt University Medical Center w Nashville w stanie Tennessee, "jeśli gen Pdx-1 ulegnie aktywacji w późniejszym stadium rozwoju komórek trzustki, może doprowadzić do rozwoju procesu nowotworowego".

Gen Pdx-1 znajduje się pod kontrolą aktywatora specyficznego dla komórek wątroby, który działa jak rodzaj "zaworu" - zamykającego się bezpowrotnie, gdy komórka wątroby ulegnie już przekształceniu w trzustkę. Teoretycznie zabezpiecza to komórki nowej trzustki przed ponowną aktywacją Pdx-1.

Według Horba, najnowsze wyniki jego zespołu to jedynie początek, teraz trzeba wykazać, że komórki trzustki, które powstały z komórek wątroby, na stałe spełnią swoje prawidłowe funkcje.

W kolejnych badaniach badacze będą musieli sprawdzić, czy nowa metoda skutkuje w leczeniu myszy chorych na cukrzycę. Pozytywne wyniki w testach na zwierzętach będą warunkiem rozpoczęcia badań w grupie pacjentów.

Na razie badacze mają nadzieję, że nowe odkrycie okaże się skuteczne w leczeniu cukrzycy. Na świecie żyje bowiem około 150 mln ludzi cierpiących tę chorobę.

Jeśli jeszcze tego nie zrobiliście, koniecznie polubcie nasz profil na FB!