Każdy na swój własny sposób próbuje dostosować się do nowej sytuacji związanej z "byciem z cukrzycą". Obserwując reakcje osób ze zdiagnozowaną chorobą przewlekłą, zauważono, że pewne odczucia, wiążące się z funkcjonowaniem w sytuacji choroby, powtarzają się. Kiedy zdamy sobie sprawę z tego, jakie reakcje i jakie stany emocjonalne mogą powstawać w związku z cukrzycą, możemy zrozumieć nasze emocje i zachowania, starać się na nie wpłynąć.
Stany emocjonalne, które mogą się pojawić w trakcie funkcjonowania z cukrzycą, to:
- zaprzeczenie, lęk i izolacja
- gniew
- targowanie się
- depresja
- pogodzenie się, akceptacja
Diagnoza-cukrzyca. Zetknięcie się z czymś nowym, które jawi się jako coś groźnego. Bardzo wiele osób nie chce dopuścić do świadomości tego, że stwierdzona cukrzyca jest chorobą nieuleczalną. Słuchając rad lekarza dotyczących zmiany trybu życia, rzucenia nałogów, podawania insuliny, nie chcą się do tego zastosować. Często bywa tak, że lekarze nie umieją przekazać w zachęcający sposób informacji o chorobie, co u pacjenta wywołuje lęk, niepewność i może nawet prowadzić do zniechęcenia do wizyt lekarskich.
Wiele oczywiście zależy od osobowości chorego i jego wieku. Sytuacja wykrycia choroby jak i pobytu w szpitalu jest trudna zarówno dla rodziców małego dziecka jak i dla samego dziecka. Rodzice czują się przytłoczeni wielością informacji o chorobie a dziecko jest często bardzo zdezorientowane nową sytuacją.
Młodzież, dorośli chorzy, zastanawiają się nad możliwymi zagrożeniami, powikłaniami, o których przeważnie wspomina lekarz. Osoba z cukrzycą może szukać wtedy ucieczki w odosobnienie. Pojawienie się tych odczuć, jeśli nie staje się stałym sposobem radzenia sobie z chorobą, jest czymś normalnym.
Po dotarciu informacji do świadomości, przetworzeniu ich, często powstaje towarzyszące temu uczucie gniewu. Skierowany przeciwko najbliższemu otoczeniu, przeciwko lekarzowi, rodzinie, losowi, Bogu, w efekcie przeciwko sobie samemu. Można winić siebie za styl życia, zaniedbanie zdrowia, doszukiwać się drobiazgowo w sobie przyczyn choroby. Większość diabetyków, doświadczyła lub doświadcza tej emocji. Eskalacja gniewu może następować, gdy osoba z cukrzycą zetknie się z codziennością wstrzykiwania insuliny, przestrzegania diety, godzin posiłków. Osoby z cukrzyca typu 2 doświadczają zwykle gniewu związanego z decyzją lekarza o włączeniu od samego początku insulinoterapii, co aktualnie staje się standardem leczenia.
Negatywną konsekwencją pozostania w stadium gniewu jest niechęć do dostosowania się do leczenia, zmiany diety, wysiłku fizycznego. W rozmowach z pacjentami doświadczającymi gniewu słyszę pytanie - dlaczego ja? Dlaczego nie osoba 80-cio letnia, u schyłku życia, która nic już więcej nie ma do zrobienia. W tym momencie bardzo ważne jest wsparcie bliskich, którzy powinni z dużym zrozumieniem spojrzeć na sytuację chorego. Może być to trudne, gdyż rodzina osoby z cukrzycą czuje się czasami odrzucona, zraniona wybuchami gniewu chorego. Diabetyk, tak jak każdy człowiek, ma prawo czuć gniew a bliscy powinni próbować zrozumieć te emocje i po jakimś czasie porozmawiać o sytuacji choroby.
Mimo niepokoju, lęki i gniewu, osoba z cukrzycą przyjmuje wiedzę i stosuje ją w praktyce. Zdarzają się jednak pacjenci, którzy targują się z chorobą. Osoba taka decyduje się przestrzegać zaleceń lekarskich w mniejszym lub większym stopniu, pod warunkiem, że lekarz obieca brak powikłań w dalszym życiu lub cofnięcie tych, które się już pojawiły. Ma to często miejsce przy wykryciu cukrzycy typu 2. Stawiając warunki przestrzegania zasad, osoba próbuje sprawować jak największej kontroli nad swoim życiem.
Centrum Probalans - w trosce o zdrowie psychiczne