Gluten to nazwa kilku rodzajów białek występujących w zbożach. W pszenicy jest to gliadyna, w jęczmieniu hordeina, w owsie awenina, a w życie sekalina. Wykluczenie ich z diety mogłoby być stosunkowo łatwe, gdyby nie to, że chorujący na celiakię nie tolerują również pochodnych tych produktów. Najgorsze jest jednak to, że choroba może ujawnić się dopiero u dorosłych. Coraz częściej występuje forma utajona, której przez wiele lat nie daje się wykryć. Szczęście w nieszczęściu, że z reguły choroba ujawnia się już w pierwszym roku życia, gdy kończy się karmienie piersią i zaczyna zmiana diety. Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, bo organizmy dotknięte tym schorzeniem wytwarzają przeciwciała we krwi. Ta reakcja powstaje w wyniku wprowadzonych do układu trawiennego białek, w efekcie czego następuje mnożenie białych krwinek, niszczących nabłonek jelita cienkiego. W dłuższym czasie praktycznie uniemożliwia to jego normalną pracę. Najłatwiej zauważyć to u małych dzieci - są niespokojne po posiłkach, często ospałe, blade. U niektórych malców zdarzają się też wymioty lub choroby towarzyszące: sarkoidoza, wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy toczeń układowy.
Inne objawy choroba ma u dorosłych: zaczyna się szybki spadek wagi, bóle kości, stawów i brzucha, biegunki. Objawy nietolerancji glutenu mogą ujawnić się po chorobach zakaźnych, albo ciąży. Początkowo chorobę glutenową pomylić można z zatruciem pokarmowym i biegunką. Zwłaszcza jeśli objawy ustępują i okresowo całkowicie zanikają.
| Jak rozpoznać celiakię? Można zlecić testy genetyczne lub serologiczne, ale najprościej poprzez nacieki z limfocytów T na błonie śluzowej jelita cienkiego. Poza tym choroba glutenowa charakteryzuje się również zwiększoną ilością przeciwciał białka mleka krowiego, jaj kurzych i innych produktów. Celiakia jest diagnozowana po chorobach układu oddechowego, zabiegu operacyjnym czy nawet ciąży. U dorosłych - oprócz chudnięcia - pojawiają się także bóle kości, mrowienie w kończynach, obrzęki i niepokojące zmiany na skórze. Zdarza się też tłuszcz w kale oraz zwiększona podatność na infekcje. |
Podstawowe objawy choroby glutenowej:
U dzieci i młodzieży:
- niski wzrost
- niska waga
- bóle brzucha
- brak apetytu
- próchnica
- niedorozwój szkliwa zębowego
- opryszczkowe zapalenie skóry
- opóźnione dojrzewanie
- depresja
- zaburzenia neurologiczne
- bóle mięśniowe
- nietolerancja laktozy
- bóle brzucha
- nudności
- wymioty
- wzdęcia
- biegunki
- spadek masy ciała
- nietolerancja laktozy
- anemia
- depresja
- zmęczenie
- zatrzymanie miesiączkowania
Dieta przy chorobie glutenowej
Obecny stan wiedzy medycznej pozwala na ograniczenie skutków celiakii tylko poprzez dietę. Chorzy muszą więc zrezygnować z produktów skrobiowych (należą do nich m.in. chleb oraz makarony), a także innych przygotowanych na podstawie ziarn zbóż. Nawet ich niewielki dodatek, a w ostrych przypadkach choroby wręcz śladowe ilości glutenu, mogą mieć zgubne skutki dla chorego. Niestety takie przypadki są coraz częstsze. Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej przeprowadziło badania, z których wynika, że nawet produkty naturalnie bezglutenowe mogą mieć jego ślady, pojawiające się choćby w momencie mielenia przez nieoczyszczone wcześniej młyny, styczność na liniach produkcyjnych czy podczas sortowania.
Najczęściej osoby na diecie bezglutenowej same przygotowują sobie posiłki. W Polsce brakuje restauracji, które oferowałyby dania bezglutenowe, ale są sklepy, w których można kupić produkty od zaufanych dostawców. Jest też grupa produktów naturalnie bezglutenowych, w której są: ziemniaki, ryż, proso, gryka, kukurydza, maniok, soczewica, fasola, soja, tapioka, amarantus, sago, sorgo, teff i wszystkie ich przetwory. Glutenu nie zawierają również orzechy oraz mięso, owoce i warzywa. Produkty bezglutenowe oznaczone są symbolem przekreślonego kłosa, który oznacza, że zawierają mniej niż 20 ppm glutenu (20 mg na 1 kg).
Autorem jest redakcja portalu gastryczne.pl
Dowiedz się więcej na temat choroby glutenowej (celiakii) ze stron portalu o choroba gastrycznych gastryczne.pl
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
