Celiakia to choroba trzewna o charakterze immunologicznym, mająca podłoże genetyczne. Jest to schorzenie charakteryzujące się nietolerancją glutenu zawartego w zbożach - pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie, choć toksyczność tego ostatniego zboża wśród naukowców jest dyskusyjna. U chorych z celiakią dochodzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania jelitowego. Jedyną metodą leczenia celiakii jest stosowanie przez całe życie ścisłej diety bezglutenowej.Choroba może wystąpić w każdym wieku. Badania dowodzą, że cierpi na nią przynajmniej 1% populacji, ale zdecydowana większość przypadków nie jest wykryta, co prowadzi po wielu latach stosowania diety glutenowej do poważnych powikłań. Najczęściej zostaje wykryta we wczesnym dzieciństwie i po 50 roku życia. Występowanie choroby w rodzinie u krewnego pierwszego stopnia znacznie zwiększa ryzyko choroby. Kobiety zapadają na tę chorobę dwa razy częściej niż mężczyźni.
Aby zdiagnozować celiakię lekarz rodzinny powinien skierować osobę, u której podejrzewa się chorobę do gastroenterologa. Do momentu wykonania wszystkich badań i konsultacji ze specjalistą nie należy przechodzić na dietę bezglutenową, gdyż może to uniemożliwić prawidłową diagnozę. Dla rozpoznania choroby wystarczy obecność dwóch z trzech przeciwciał:
- EmA - przeciwko endomysium mięśni gładkich,
- tTG - przeciwko transglutaminazie tkankowej,
- DGP lub GAF - przeciwko deamidowanej gliadynie.
Postacie celiakii:
- postać klasyczna, charakteryzująca się bólami brzucha, wzdęciami, biegunkami tłuszczowymi lub wodnistymi, anemią, spadkiem masy ciała, u dzieci zaburzeniami rozwoju, np. niskorosłością;
- postać niema, w której nie występują typowe objawy; może się jednak pojawić próchnica zębów, niedokrwistość, podwyższony poziom cholesterolu, zaburzenia neurologiczne;
- postać ukryta, w której występują przeciwciała IgA EMA, mimo prawidłowego wyniku biopsji jelita cienkiego.
Jedyną metodą leczenie celiakii jest stosowanie diety bezglutenowej. Regeneracja kosmków może potrwać od kilku tygodni nawet do kilku lat. W przypadku całkowitego braku kosmków należy zastosować również dietę bezlaktazową, gdyż brak kosmków powoduje brak możliwości trawienia laktozy. Wykrycie celiakii obliguje do monitorowania składników odżywczych i wczesnego wykrywania ich niedoboru. Konieczna jest także obserwacja układu kostnego pod kątem przedwczesnej osteoporozy. Długotrwale nieleczona celiakia powoduje nieodwracalne uszkodzenie jelita i w konsekwencji zagrażające życiu niedożywienie. W profilaktyce u dzieci do 10 miesiąca życie stosuje się dietę bezglutenową, a później stopniowe wprowadzanie glutenu do diety dziecka.
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
