Co każdy diabetyk powinien wiedzieć o alkoholu?

Monika Adamczyk

Studenckie Koło Naukowe Dietetyków
przy Zakładzie Żywienia Człowieka
Warszawskiego Uniwerstytetu Medycznego,
Sekcja Chorób Metabolicznych
www.skndietetykow.wum.edu.pl

Spożywanie alkoholu przez chorych na cukrzycę nie jest zalecane. Jednym z powodów, dla których osoby chore na cukrzycę powinny unikać alkoholu jest to, że hamuje on uwalnianie glukozy z wątroby i w związku z tym jego spożycie, zwłaszcza bez przekąski może sprzyjać hipoglikemii, czyli nagłemu spadkowi stężenia glukozy we krwi. W związku z tym alkohol powinien być zawsze spożywany łącznie z posiłkiem. Diabetycy powinni również pamiętać o tym, że spożywanie alkoholu jest dla nich szczególnie niebezpieczne wieczorem, bowiem zwiększa ryzyko hipoglikemii nocnej i na czczo, szczególnie u chorych na cukrzycę typu 1.

Poza tym alkohol jest napojem o dosyć wysokiej wartości energetycznej. Przykładowo jedna lampka białego, słodkiego wina (150 ml) to 142 kcal , czyli tyle samo co przykładowo dwie kromki żytniego chleba. Regularne spożywanie alkoholu, szczególnie w nieumiarkowanych ilościach, w dłuższej perspektywie może sprzyjać rozwojowi nadwagi i/lub otyłości. Wśród osób chorujących na cukrzycę jest szczególnie niekorzystne ze względu na możliwość rozwoju powikłań cukrzycy dodatnio skorelowanych z otyłością tj. miażdżyca i rozwijające się na jej tle inne choroby układu sercowo-naczyniowego. Poza tym regularne spożywanie alkoholu sprzyja niedoborom w organizmie kwasu foliowego, który jest niezbędny do prawidłowego metabolizmu homocysteiny. W przypadku niedoborów kwasu foliowego proces ten nie przebiega prawidłowo i najczęściej dochodzi do wzrostu stężenia homocysteiny we krwi i w efekcie do hiperhomocysteinemii, która jest uznawana za jeden z czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.


Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego zaleca się, aby dobowe spożycie alkoholu w przypadku kobiet nie przekraczało 20g, w przypadku mężczyzn - 30g. 20 gram alkoholu etylowego znajduje się w:

• 50 ml wódki, brandy 40%,
  
• 150 ml czerwonego wina,
  
• 200 ml białego wina,
  
• oraz 330 ml piwa.

Oczywiście najkorzystniejsze jest całkowite wyeliminowanie alkoholu z diety osób chorujących na cukrzycę, by lepiej kontrolować stężenie glukozy we krwi i nie dopuścić do rozwoju wcześniej wspomnianych groźnych powikłań cukrzycy.
Spożycie alkoholu u chorych na cukrzycę jest natomiast bezwzględnie przeciwwskazane w:

• niewyrównanej cukrzycy,
  
• w hipertrójglicerydemii,
  
• w trakcie wykonywania wysiłku fizycznego,
  
• przy istniejącej rozwiniętej mikroangiopatii lub neuropatii,
  
• w niekontrolowanym istniejącym nadciśnieniu tętniczym,
  
• oraz w zapaleniu trzustki.

W niewyrównanej cukrzycy, a więc takiej, w której stężenie glukozy i lipidów we krwi oraz ciśnienie tętnicze nie są dobrze kontrolowane, alkohol może przyczynić się do rozwoju hipoglikemii, śpiączki cukrzycowej, dalszego pogarszania wyników lipidogramu i rozwoju nadciśnienia tętniczego, a w efekcie np. do zawału serca bądź udaru mózgu. Spożywanie alkoholu przy współistniejącej hipertriglicerydemii (stężenie triglicerydów we krwi >150 mg/dl) może natomiast po pewnym czasie doprowadzić do ostrego zapalenia trzustki, które w najcięższych przypadkach może zniszczyć jej strukturę. Wysiłek fizyczny w połączeniu z alkoholem może z kolei skutkować nagłą ostrą hipoglikemią, natomiast mikroangiopatie (zmiany w małych naczyniach krwionośnych, głównie oczu i nerek) oraz neuropatia (zniszczenie naczyń krwionośnych w mózgu) w połączeniu z alkoholem może doprowadzić odpowiednio do szybszego rozwoju ślepoty, niewydolności nerek czy też udaru mózgu.

Osoby z cukrzycą powinny więc w miarę możliwości ograniczać spożycie alkoholu do minimum, a jeśli już go spożywają to koniecznie powinny to robić podczas posiłku i w rozsądnych ilościach.

Na czym polega odtrucie alkoholowe?

Jeśli jeszcze tego nie zrobiliście, koniecznie polubcie nasz profil na FB!