)
Hipoglikemia, czyli niski poziom glukozy we krwi, jest jednym z najczęstszych problemów towarzyszących cukrzycy. Pojawia się wtedy, gdy poziom glukozy spada poniżej właściwego dla danego ucznia poziomu. Najczęstsze przyczyny, to: podanie zbyt dużej dawki insuliny; niejedzenie lub zbyt późne zjedzenie posiłku; zjedzenie zbyt małej ilości pożywienia; zbyt długi lub zbyt intensywny wysiłek fizyczny. Przyczyną może być również kombinacja tych czynników.Nie zawsze udaje się zapobiec hipoglikemii, która stanowi największe zagrożenie dla uczniów z cukrzycą. Przestrzeganie planu leczenia cukrzycy w szkole - pomiarów cukru, posiłków, ilości podawanej insuliny - w dużej mierze zmniejsza ryzyko wystąpienia hipoglikemii, ale go nie eliminuje. Dlatego tak ważne jest prowadzenie stałych pomiarów poziomu glukozy we krwi. Niewielka hipoglikemia może być łatwo i skutecznie leczona. Nieleczona, może doprowadzić do utraty przytomności i stanowić zagrożenie dla życia dziecka.
Wielu uczniów, zwłaszcza starszych, wyczuwa pierwsze objawy spadku poziomu cukru. Nauczyciele i opiekunowie powinni jednak pamiętać, że nawet najbardziej odpowiedzialny i doświadczony mały diabetyk może niekiedy nie rozpoznać symptomów hipoglikemii. Zaangażowanie w jakąś zabawę, na przykład na lekcji wychowania fizycznego, może odwrócić jego uwagę od własnego samopoczucia, co sprawi, że hipoglikemia zostanie rozpoznana na późniejszym etapie.
Szybkie rozpoznanie pierwszych objawów pozwala też na szybką reakcję zgodną z zaleceniami zawartymi w planie leczenia danego ucznia, uzgodnionym z rodzicami i opiekunami. Osoby mające kontakt z dzieckiem, gdy przebywa ono na terenie szkoły, powinny umieć rozpoznać objawy hipoglikemii.
Objawy hipoglikemii:
Większość diabetyków doświadcza podobnych objawów hipoglikemii, jednak mogą one różnić się w zależności od ucznia i, o czym warto pamiętać, sytuacji. Są to m.in.:
- trzęsienie się
- potliwość
- bladość
- bóle głowy
- zaburzenia widzenia
- senność
- zmęczenie
- mrowienie
- problemy z koncentracją
- irytacja, wzmożona pobudliwość
- zmiany osobowości
- zmiany zachowania
- brak czucia w obrębie ust i niemożność przełykania
- drgawki
- utrata przytomności.
Zmiany poziomu cukru mogą wpływać na proces myślenia, dlatego "niegrzeczne" lub nietypowe dla danego ucznia zachowanie również może być sygnałem alarmowym.
Większość osób reaguje na obniżenie poziomu glikemii w podobny, typowy dla siebie sposób. Przed rozpoczęciem nauki lub po zdiagnozowaniu cukrzycy, rodzice powinni poinformować nauczyciela o typowych dla danego ucznia objawach. Jednak może się zdarzyć, że u danej osoby wystąpią inne niż zazwyczaj objawy. Na przykład hipoglikemia może wpływać na proces myślenia i zachowanie. Objawy hipoglikemi mogą więc być czasami interpretowane jako niewłaściwe lub niegrzeczne zachowanie. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zbadać poziom cukru. Jeżeli uczeń gwałtownie zmienia zachowanie, staje się agresywny lub nie można z nim nawiązać kontaktu, traci przytomność; jeśli występują u niego drgawki, a nie masz dostępu do glukometru, zastosuj działania przewidziane na wypadek hipoglikemii.
Co zrobić w przypadku hipoglikemii?
Uczeń, u którego wystąpiło obniżenie poziomu cukru nie powinien nigdy być pozostawiany ani wysyłany samotnie.
W przypadku umiarkowanych objawów, uczeń powinien otrzymać:- tabletki glukozy
- sok
- napój w puszce (koniecznie słodzony, nie może to być napój dietetyczny!).
- sok
Poważna hipoglikemia rzadko przydarza się w szkole. Łatwo jej zapobiec rozpoznając i odpowiednio reagując na już nieznaczne obniżenie poziomu glikemii. Jednak w przypadku wystąpienia poważnych objawów hipoglikemii, potrzebna jest natychmiastowa reakcja pielęgniarki szkolnej lub przeszkolonego personelu. Objawami mogą być: niemożność przełykania, utrata przytomności, gwałtowne ruchy. Po wystąpieniu poważnych objawów hipoglikemii, nigdy nie należy podawać uczniowi nic do ust, ponieważ może to spowodować zadławienie. W takim przypadku konieczne jest natychmiastowe podanie glukagonu. W tym czasie inna osoba powinna zadzwonić po pogotowie i powiadomić rodziców lub opiekunów dziecka. Jeżeli rodzice nie wyrażają zgody na podanie glukagonu, natychmiast należy wezwać pogotowie ratunkowe.
Glukagon jest hormonem powodującym podniesienie poziomu glikemii we krwi poprzez uwolnienie glikogenu zgromadzonego w wątrobie. Szczegóły dotyczące zasad podawania glukagonu należy uzgodnić przed przyjściem ucznia do klasy lub po zdiagnozowaniu choroby w trakcie pierwszego szkolenia. Jeżeli rodzice wyrażają zgodę na podanie glukagonu, powinien być przechowywany w stałym miejscu, do którego mają dostęp wszystkie osoby upoważnione do zrobienia zastrzyku i przeszkolone. Podanie tego hormonu nie spowoduje komplikacji, mimo iż po odzyskaniu przez dziecko świadomości, może spowodować nudności i wymioty. W przypadku poważnych objawów nie należy jednak zwlekać z jego podaniem - to może uratować życie.
Nie obawiaj się jednak. Takie sytuacje nie zdarzają się często i można im zapobiec dzięki sprawnie prowadzonym, rutynowym działaniom.
W przypadku zasłabnięcia ucznia:
- Podaj glukagon
- Zadzwoń po pogotowie
- Jeżeli to możliwe, zmierz poziom cukru
- Połóż ucznia w bezpiecznej pozycji na boku
- Poinformuj rodziców
Tekst zamieszczono za zgodą Redakcji Magazynu "PEN".
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
