Już jest numer marcowy! Wiele w nim informacji ze świata medycyny i nauki. Między innymi przedstawiamy aktualizacje wytycznych leczenia cukrzycy, które niedawno opublikowało Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne. W rekomendacjach tych duża uwaga poświęcona jest "czasowi w zakresie", który okazał się bardzo cennym wskaźnikiem w zarządzaniu cukrzycą. Pojawiły się też nowe doniesienia naukowe na temat COVID-19 u osób z cukrzycą. W jednym z nich opisany jest korzystny wpływ stosowanej w cukrzycy typu 2 metforminy na rokowanie koronawirusa u zakażonych nim diabetyków.
Ponadto, w nr 3 podpowiadamy, jak uzyskać 150 minut aktywności fizycznej w tygodniu i co to daje naszemu organizmowi. Jest to o tyle ważne, że pandemia i obostrzenia z nią związane negatywnie wpływają w stan zdrowia wielu ludzi (m.in. obserwuje się wzrost wagi). To efekt mniejszej aktywności i długotrwałego siedzenia w domach. Okazuje się, że 150 minut wysiłku w tygodniu nie jest celem nieosiągalnym (i nie chodzi o trenowanie sportów wyczynowo). Apelujemy, wstańcie sprzed komputerów i telewizorów, i ruszcie się dla siebie i swojego zdrowia, o które teraz trzeba szczególnie dbać.
POCZYTALNIA4 Ochrona i obrona organizmu
Dieta podczas antybiotykoterapii
Czynniki ryzyka cięższego przebiegu COVID-19
5 Metformina zmniejsza ryzyko zgonu na COVID-19?
Ryzyko zachorowania na COVID-19 wśród diabetyków
6 Piloci samolotów pasażerskich z cukrzycą
7 Test na ryzyko zawału serca
DIABETYK POLECA
8 Wytyczne leczenia cukrzycy - aktualizacja ADA 2021
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
12 Insulinooporność - o krok od problemów
16 Jakość życia seksualnego kobiet z cukrzycą
18 Stygmatyzacja cukrzycy
POD LUPĄ
20 Nie za wysokie...
22 Farmakologia a jedzenie
24 Nie boję się niedocukrzeń
LEKARZ ODPOWIADA
26 Jak długo mogę żyć?
ZDROWO ŻYWIENIOWO
28 Blaski i cienie fruktozy
31 Dieta dobra dla skóry
34 Przepisy kulinarne
WARTO WIEDZIEĆ
36 Jak ważne są nadnercza?
AKTYWNY STYL
39 Jak uzyskać 150 minut aktywności tygodniowo?
BLIŻEJ NATURY
42 Niezłe ziółko... Szałwia lekarska
- DIABETYK POLECA
Wytyczne leczenia cukrzycy - aktualizacja ADA 2021
- Pierwsze, co zwraca uwagę w wytycznych ADA (American Diabetes Association) to często pojawiające się zalecenie stosowania leków z grup inhibitorow SGLT-2 lub agonistow GLP-1 u osób z chorobami serca i nerek. Drugie, co jest podkreślane w rekomendacjach to "czas w określonym zakresie". Chodzi o liczbę godzin w ciągu doby, gdy wartości glikemii u osoby z cukrzycą znajdują się w pożądanym przedziale (tzw. time in range).
Inhibitory SGLT-2 (tzw. flozyny) i agoniści GLP-1 (tzw. inkretyny) to leki obniżające poziom glukozy, przeznaczone do stosowania u osob z cukrzycą typu 2. Okazały się też korzystnie wpływać na układ sercowo-naczyniowy i ogólny stan zdrowia (m.in. ułatwiają redukcję masy ciała). Zwykle zaleca się ich stosowanie w terapii łączonej z innymi lekami. Ze względu na potencjał terapeutyczny agonistów GLP-1 i inhibitorow SGLT-2 (nie tylko obniżenie glikemii, ale i wspieranie zdrowia serca i nerek) ADA zaleca, aby w leczeniu cukrzycy typu 2 poważnie rozważać przepisywanie leków z tych grup w celu zmniejszenia powikłań zdrowotnych. I to niezależnie od wartości HbA1c u pacjenta, czy stosowania przez niego metforminy.
- ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Insulinooporność - o krok od problemów
- Postępująca insulinooporność jest bardzo często pierwszym zwiastunem cukrzycy typu 2, ujawniającym się nawet na wiele lat przed wystąpieniem jawnej hiperglikemii. W początkowym okresie komórki beta wysp trzustkowych (Langerhansa) mogą zamaskować powstałą nieprawidłowość. W odpowiedzi na obniżoną wrażliwość tkanek na insulinę, wydzielają zwiększone ilości tego hormonu, dlatego często udaje się w ten sposób czasowo unormować glikemię. Jednak w miarę upływu czasu, przy zwiększonym obciążeniu trzustki, jej funkcje ulegają pogorszeniu, czego wydźwiękiem jest degradacja receptorów powierzchniowych reagujących z insuliną i wzrost stężenia glukozy we krwi. Przewlekła hiperinsulinemia to realne zagrożenie nie tylko dla trzustki, ale i całego organizmu. Wysokie stężenie insuliny sprzyja powstawaniu zmian zakrzepowych, zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego i przyspiesza pojawianie się powikłań cukrzycowych tj. retinopatii (zmian w naczyniach krwionośnych siatkówki oka) czy nefropatii (uszkodzeń nerek).
- POD LUPĄ
Nie za wysokie...
- Problemy związane z bardzo wysokim ciśnieniem krwi w dużej mierze zostały zminimalizowane dzięki nowoczesnym metodom leczenia. Istnieją dowody z wielu badań klinicznych, przeprowadzonych w ciągu ostatnich 30 lat, wśród osób z cukrzycą typu 1 i typu 2, że kontrolowanie ciśnienia krwi za pomocą leków może znacznie zmniejszyć ryzyko niewydolności nerek i udaru mózgu. Leki obniżające ciśnienie krwi zmniejszają ryzyko także innych powikłań, ale często do osiągnięcia celu może być konieczne stosowanie kilku farmaceutyków. Jedne z nich wspomagają naczynia krwionośne nerek, inne naczynia w narządzie wzroku. W kontrolowaniu ciśnienia krwi bardzo ważne jest też odżywianie, w tym spożycie soli i kaloryczność diety. Pomiary ciśnienia krwi mogą szybko pokazać skutki diety (w ciągu siedmiu dni), ale długotrwałe korzyści zdrowotne odniesiemy, gdy zdrową dietę będziemy stosować przez cały czas.
- LEKARZ ODPOWIADA
Jak długo mogę żyć?
- Według danych brytyjskich dla nowonarodzonych, szacunkowa długość życia będzie wynosić 81 lat dla kobiet i 77 dla mężczyzn. Natomiast osoby w wieku 65 lat powinny wg obliczeń dożyć odpowiednio do 85 i 83 kobiety i mężczyźni. W Polsce dla nowonarodzonych będzie to odpowiednio 82 i 74 (tu zwraca uwagę większa różnica między kobietami i mężczyznami niż w Wielkiej Brytanii). Podobne szacunki dla osób w wieku 60 lat to odpowiednio 84 i 79 lat.
Nie ma dwóch takich samych pacjentów. Przebieg cukrzycy będzie zależał od genetyki, długości trwania cukrzycy, powikłań, chorób współistniejących, żywienia, stylu życia, czynników mentalnych.
Jeśli postęp cukrzycy udałoby się spowolnić to szacunkowy czas przeżycia powinien pozostać prawie niezmieniony. Jednak, zamiast skupiać się tylko na cukrzycy, pacjenci powinni starać się spojrzeć szerzej na stan zdrowia i czynniki, które go warunkują. Cukrzyca nie jest pojedynczą chorobą, lecz zespołem zaburzeń. Pewne czynniki jak genetyka nie podlegają modyfikacji. Ale inne jak dieta, aktywność fizyczna, redukcja masy ciała czy palenie papierosów można zmieniać. Można zmienić na lepsze.
- ZDROWO ŻYWIENIOWO
Blaski i cienie fruktozy
- W licznych badaniach potwierdzono, że szczególnie hipertriglicerydemia (wysoka zawartość triglicerydow we krwi) prowadzi do insulinooporności. Dzieje się tak dlatego, że wzrost ilości wolnych kwasów tłuszczowych, obecnych w układzie żyły wrotnej, która doprowadza krew do wątroby, nasila syntezę glukozy w wątrobie, prowadząc do wzrostu glikemii, co nadmiernie stymuluje wydzielanie insuliny, a w dłuższym okresie sprzyja uszkodzeniom komórek beta wysp trzustkowych, wytwarzających insulinę. To pośrednie działanie syropów HFCS. Bezpośrednio, nadmiar fruktozy w diecie zaburza wydzielanie insuliny, ale i leptyny - hormonu wpływającego na odczuwanie sytości po jedzeniu. Insulina i leptyna są wzajemnie powiązane i jeśli zjemy posiłek bogaty głównie we fruktozę, to bez wyrzutu insuliny przez trzustkę nie pobudzimy tkanki tłuszczowej do produkcji leptyny. A tylko ona wpływa na ośrodek sytości w mózgu i zahamowanie głodu. Blokując wydzielanie leptyny, syropy wysokofruktozowe nie dopuszczają także do spalenia nadmiaru tkanki tłuszczowej, a jedynie napędzają jej przyrost. Tak dochodzi do rozwoju kolejnych stopni otyłości.
- AKTYWNY STYL
Jak uzyskać 150 minut aktywności tygodniowo?
- Łatwo zrezygnować z zamiaru odbycia treningu, gdy nie mamy tzw. ciągiem 30 minut czasu, aby go na to przeznaczyć. Okazuje się jednak, że nie jest to przeszkodą w osiągnięciu celu. Każdą np. 30-minutową sesję ćwiczeń możemy podzielić na mniejsze części i ćwiczyć o różnych porach dnia. Na przykład 10 minut spaceru rano (np. z psem), 10 minut łatwej gimnastyki po południu i 10 minut jazdy na rowerze stacjonarnym wieczorem. Rodzaj aktywności wykonywanych w poszczególnych częściach treningu zależy wyłącznie od naszych preferencji. Korzyści zdrowotne pozostają: zgodnie z badaniami z Arizona State University, 10 minut ćwiczeń trzy razy dziennie daje takie same korzyści dla układu sercowo-naczyniowego jak 30 minut jednorazowo.
Jeżeli podczas takich krótkich, 10-minutowych sesji, mamy zadyszkę, trudno wypowiedzieć kilka słów przed złapaniem oddechu - możemy spróbować jeszcze krótszych serii ćwiczeń. I takie ćwiczenia też mają wpływ na obniżenie poziomu glukozy we krwi.
Zapraszamy na stronę: www.diabetyk.pl
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
