W listopadowym numerze DiABEtyKA o mechanizmach regulujących glikemię, pracy zawodowej z cukrzycą w tle, insulinoterapii przy infekcjach, problemie impotencji oraz cukrzycy i chorobie Hashimoto w kontekście dietetycznych aspektów terapii. Przeczytacie też o jesiennej depresji, naparach ziołowych, a także o powikłaniach sercowo-naczyniowych. Duża dawka wiedzy czeka na Was w DiABEtyKU!
FELIETON4 Szczepionka cynizmu
POCZYTALNIA
5 Kwasica cukrzycowa coraz częstsza
Suplementy diety i choroby układu krążenia
6 Dieta śródziemnomorska zmniejsza ryzyko depresji
Suplementacja kwasami omega-3 u diabetyków
Stała opieka jednego lekarza wydłuża życie
Zanieczyszczenie powietrza a otępienie
7 Co pomoże diagnozować retinopatię cukrzycową?
DIABETYK POLECA
8 Mechanizmy regulujące glikemię
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
12 Wiedza w pigułce. Powikłania sercowo-naczyniowe (3)
14 Praca zawodowa z cukrzycą w tle
17 Sezonowe infekcje a cukrzyca
POD LUPĄ
20 Jesienna depresja
23 Schorzenia płuc
ABC INSULINOTERAPII
26 Insulinoterapia przy infekcjach
LEKARZ ODPOWIADA
29 Czy to impotencja?
ZDROWO ŻYWIENIOWO
32 Cukrzyca i Hashimoto - dietetyczne aspekty terapii
35 Ogromnie zdrowe napary ziołowe
38 Przepisy kulinarne
WARTO WIEDZIEĆ
40 Pomoc w hiperglikemii
AKTYWNY STYL
42 Trenuj kardio
44 Apteki
46 Roz(g)rywka
47 Prenumerata
- DIABETYK POLECA
Mechanizmy regulujące glikemię
- Celem leczenia cukrzycy i zachowania zdrowia w tej chorobie jest niedopuszczenie do rozwoju późnych powikłań, oddalenie w czasie ich wystąpienia lub zatrzymanie ich progresji. Warunkiem koniecznym do osiągnięcia tego celu jest uzyskanie i utrzymywanie prawidłowej glikemii. Jest ona nie tylko efektem zdrowego odżywiania, ale wypadkową kilku czynników wykraczających poza dietę. Co poza jedzeniem wpływa na poziom glukozy we krwi? Czy możemy przewidzieć wahania glikemii?
W organizmie oprócz hormonu obniżającego glikemię (insuliny) działają także hormony, które ją podwyższają. I to z nich korzysta organizm, uruchamiając - w odpowiedzi na niski poziom glukozy we krwi - reakcję obronną, zwaną kontrregulacją. W procesie tym autonomiczny układ nerwowy współpracuje z wieloma różnymi hormonami (adrenaliną, glukagonem, kortyzolem, hormonem wzrostu), aby podnieść poziom glukozy. O wartości glikemii decyduje też wątroba. Działa jak bank glukozy - gromadzi środki (glukozę) na koncie oszczędnościowym (po ich przelewie - najedzeniu się), które w sytuacji wyższej konieczności (głodu) uwalnia do obrotu. Co więcej, ma też niezwykłą zdolność do produkowania glukozy z tłuszczów i białek (w procesie zwanym glukoneogenezą). W przerwach między posiłkami wytwarza około 6 g glukozy na godzinę, z czego większość pochłania mózg, który do jej pobrania nie potrzebuje pomocy insuliny.
- ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Praca zawodowa z cukrzycą w tle
- Częstym dylematem aktywnych zawodowo diabetyków jest kwestia informowania pracodawcy o swojej kondycji zdrowotnej. Doświadczenie w pracy z pacjentami podpowiada mi, że ukrywanie cukrzycy wiąże się z wieloma problemami, m.in. pogorszeniem kontroli glikemii (niewykonywanie pomiarów, pomijanie iniekcji insuliny do posiłków) skutkującej hiperglikemiami (ryzyko kwasicy) lub ciężkim niedocukrzeniem. Ponadto stany te mogą powodować zmiany w naszym zachowaniu, więc jeśli otoczenie nie wie, że takowe sytuacje się zdarzają przy cukrzycy, możemy zostać odebrani przez współpracowników jako osoby specyficzne, dziwne... Poza tymi aspektami relacji pracowniczych - poinformowanie o cukrzycy jest kwestią naszego bezpieczeństwa. Jeśli nikt nie wie o niej, w chwili zagrożenia (np. ciężkiej hipoglikemii) nie możemy liczyć na szybką pomoc. (...) O cukrzycy nie musimy mówić podczas procesu rekrutacji. Zgodnie z obowiązującymi przepisami przy rozmowie o pracę pracodawca nie może pytać o plany macierzyńskie, stan zdrowia czy poglądy. Nie musimy się więc ujawniać, chyba że uznamy cukrzycę za nasz atut (a tak też się zdarza).
- ABC INSULINOTERAPII
Insulinoterapia przy infekcjach
- Pierwsze symptomy zbliżającego się przeziębienia mogą ujawnić się przez podwyższoną glikemię. Jeśli nie wynika ona z ewidentnych błędów w samokontroli, może być wynikiem toczącej się walki organizmu z mikroorganizmami (bakteriami, wirusami). Z rozwojem infekcji stężenie glukozy we krwi wzrasta i pogarsza się samopoczucie. Podczas infekcji, szczególnie gdy towarzyszy jej gorączka, zwiększa się wydzielanie hormonów powodujących wzrost glikemii (głównie kortyzolu i glukagonu). To jest właśnie powodem zwiększenia zapotrzebowania na insulinę. Jednak, gdy chorujemy, zwykle mamy też mniejszy apetyt, dużo odpoczywamy, a więc czynniki te się równoważą. Dlatego preferuje się rozwiązanie, aby nie zmniejszać dawek insuliny pomimo zmniejszenia ilości spożywanych pokarmów. Kluczową rolę odgrywa tutaj monitorowanie glikemii i w okresie choroby powinniśmy zwiększyć liczbę oznaczeń. Pamiętajmy, aby nie podejmować decyzji dotyczących dawkowania insuliny, kierując się odczuciami, ale na podstawie wyników badania poziomu glukozy i innych parametrów (np. ketonów w moczu lub we krwi). Dostosowywanie ilości insuliny przy chorobie infekcyjnej zaczynamy od normalnych dawek. Mierzymy poziom glukozy przed każdym posiłkiem i określamy dawkę przed jedzeniem.
- LEKARZ ODPOWIADA
Czy to impotencja?
- Problem, o którym Pan pisze, to impotencja erekcyjna definiowana jako stałe lub nawracające trudności w utrzymaniu wzwodu dostatecznego do odbycia prawidłowego stosunku płciowego. Nie ogranicza się ona tylko do pacjentów z cukrzycą. Statystyki wskazują, że z wiekiem ta sprawność się obniża. W badaniu Massachusetts Male Aging Study, prowadzonym pod koniec lat 80., stwierdzono, że u mężczyzn w przedziale 40-70 lat występuje pewne pogorszenie w tym zakresie u około 50% badanych. Pełną impotencję wykazano u 10%. Zaburzenia te mają albo tło organiczne (konkretne choroby, zmiany morfologiczne), albo psychogenne (bez zmian morfologicznych, tło emocjonalne). Te dwie kategorie, o czym warto pamiętać, mogą się ze sobą łączyć. Nieoczekiwaną przyczyną wystąpienia męskich problemów mogą być niektóre leki. Wymienia się tu leki kardiologiczne: beta adrenolityki, alfa-metyldopa, tiazydy, psychiatryczne (niektóre przeciwdepresyjne, neuroleptyki), niektóre przeciwhistaminowe (w alergiach), glikokortykosteroidy (poważne stany zapalne, choroby immunologiczne), niektóre leki przeciwgrzybicze. Jak widać, warto upewnić się zawczasu czy przepisywany inny lek może wpłynąć niekorzystnie na potencję. Pojawienie się początkowych objawów związanych np. z cukrzycą może nasilić blokadę psychiczną, co zwiększa problem. W cukrzycy impotencja erekcyjna ma realny wymiar i pogłębia się z wiekiem pacjenta, czasem jej trwania, stopniem niewyrównania choroby czy obecnością późnych powikłań. Podobnie niekorzystny wpływ mają nadciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie cholesterolu czy palenie papierosów.
- ZDROWO ŻYWIENIOWO
Cukrzyca i Hashimoto - dietetyczne aspekty terapii
- W przypadku współwystępowania obu chorób kluczowe jest utrzymywanie stabilnego stężenia glukozy we krwi. Na początku, gdy „hormony szaleją”, bywa to trudne. Bardzo często, dopóki endokrynolog nie uspokoi lekami tarczycy, będziemy obserwować hiperglikemię trudną do ustabilizowania nawet dawkami korekcyjnymi insuliny. Ale mogą się też zdarzyć sytuacje odmienne - stany hipoglikemii ze względu na upośledzone mechanizmy metabolizmu glukozy, jej gorsze wchłanianie oraz wykorzystanie w komórkach. Na szczęście obie te sytuacje są stanami szybko przemijającymi przy odpowiedniej terapii farmakologicznej. Jej skuteczność może zwiększyć powtarzalność w wielkości i jakości porcji spożywanych posiłków.
Jednym z najczęściej wymienianych objawów jest przyrost masy ciała, będący pochodną obniżonego tempa metabolizmu, za które odpowiada tarczyca. A zatem, planując dietę, warto rozważyć obniżenie kaloryczności, nawet jeśli osoba chora nie ma nadwagi. Ale uwaga! Nie chodzi o diety redukcyjne o bardzo niskiej kaloryczności. Raczej zwracamy uwagę na eliminowanie produktów zbędnych, wysokokalorycznych (głównie przekąskowych) i obniżenie energetyczności diety za pomocą eliminacji potraw smażonych czy dodatku tłuszczów podczas przygotowywania posiłków.
Zapraszamy na stronę: www.diabetyk.pl
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
