W najnowszym numerze DiABEtyKA o magii lekkich świąt. Także rozważania o podwójnej cukrzycy, a pod lupę bierzemy przeziębionego diabetyka. Poruszamy także temat zmiany insuliny do posiłku i przyglądamy się rozgrzewającym przyprawom. To i wiele więcej w grudniowym DiABEtyKU!
Z okazji Świąt Bożego Narodzenia, życzymy wszystkim naszym Czytelnikom i ich rodzinom, aby ten piękny czas upłynął Wam w spokoju i radosnej atmosferze, z nutą refleksji nad tym, co było, jest i może będzie. Niech Wam zdrowie dopisuje, a rozwaga kulinarna uchroni przed kłopotami z glikemią. Do siego roku!
Redakcja
FELIETON 4 Od stopy do polityki
POCZYTALNIA
6 Przygody Psinki Inki (63)
Amerykańskie wytyczne o samokontroli w cukrzycy
Opóźnienie leczenia insuliną
7 Pierwsza pomoc przy zakrztuszeniu się
Kontrola apetytu – nowe odkrycie
Niedoczynność tarczycy u diabetyków
PERSPEKTYWY I ZBLIŻENIA
8 Obchody Światowego Dnia Cukrzycy 2017
DIABETYK POLECA
10 Magia lekkich świąt
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
16 Podwójna cukrzyca?
20 Potyczki z wysoką glikemią
POD LUPĄ
24 Przeziębiony diabetyk
27 Ślinianki
30 Zegar biologiczny
ABC INSULINOTERAPII
32 Zmiana insuliny do posiłku
ZDROWO ŻYWIENIOWO
34 Rozgrzewające przyprawy
37 Przepisy kulinarne
WARTO WIEDZIEĆ
40 Alkohol i papierosy? Nie, dziękuję.
42 Batalia przeciw grypie
44 Apteki
46 Roz(g)rywka
47 Prenumerata
- DIABETYK POLECA
Magia lekkich świąt
- Glikemię po świątecznym ucztowaniu można obniżyć m.in. za pomocą insuliny. Kluczową sprawą jest jej rodzaj i szybkość działania, a każdy preparat ma swoją specyficzną farmakokinetykę i farmakodynamikę. I tak np. początek działania szybkodziałających analogów zaczyna się po 15-20 minutach od iniekcji, a szczyt działania osiągają po ok. 1-1,5 godzinie. W związku z tym zaleca się, by posiłki składające się jedynie z węglowodanów wchłanianych bardzo szybko (o wysokim indeksie glikemicznym) nie były spożywane przez chorego jako samodzielne przekąski, lecz raczej z dodatkiem białka. Dla osób stosujących terapię za pomocą osobistej pompy insulinowej największe znaczenie mają posiłki bogatotłuszczowe, w których wchłanianie węglowodanów może być przedłużone znacznie poza czas działania bolusa analogu szybkodziałającego - nawet do 8 godzin. Podobne przedłużone wchłanianie ma miejsce w trakcie tzw. świątecznego biesiadowania, podczas którego jedzenie jest rozłożone w długim czasie. Wówczas wskazane jest wykorzystanie funkcji bolusa przedłużonego. Możliwości te daje jedynie pompa insulinowa. Osoby stosujące wstrzykiwacze powinny być świadome możliwości wydłużenia czasu wchłaniania węglowodanów przy posiłkach bogatotłuszczowych i bogatobiałkowych i pouczone o konieczności podania kolejnej dawki insuliny po 2-3 godzinach od początku posiłku.
- ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Podwójna cukrzyca?
- Określenie "podwójna cukrzyca" po raz pierwszy w literaturze pojawiło się na początku lat 90. XX w i opierało się na obserwacji, że u pacjentów z cukrzycą typu 1 i z przypadkami cukrzycy typu 2 w rodzinie częściej odnotowywano nadwagę i większe trudności z osiąganiem prawidłowych glikemii mimo wyższych dawek insuliny. Zdaniem autorów jednego z pierwszych badań w tym temacie przyczyną gorszych glikemii była insulinooporność, typowa dla cukrzycy typu 2. Z innych badań wynika z kolei, że rodzinne obciążenie cukrzycą typu 2 u osoby z cukrzycą typu 1 powoduje większe ryzyko rozwoju powikłań narządowych. Kobiety z cukrzycą typu 1, których rodzice mieli cukrzycę typu 2, istotnie częściej miały albuminurię, czyli objaw nefropatii cukrzycowej (cukrzycowej choroby nerek) niż kobiety bez rodzinnej historii cukrzycy typu 2. Kolejne badanie sugerowało z kolei związek cukrzycy typu 2 w rodzinie z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Obecnie uznaje się jednak, że za rozwój insulinooporności i "podwójnej cukrzycy" odpowiadają nie tylko obciążenie rodzinne cukrzycą, ale także czynniki związane ze stylem życia, dokładnie tak jak w przypadku osób z cukrzycą typu 2.
- POD LUPĄ
Przeziębiony diabetyk
- Katar, lekka gorączka, ból gardła i kaszel to najczęstsze objawy przeziębienia. Apteki dysponują dziesiątkami leków na takie dolegliwości. Jednak czy wszystkie są bezpieczne dla diabetyków?
Kiedy mowa o lekach zawierających cukier, nie można oczywiście pominąć syropów. Zdecydowana większość z nich oparta jest na tzw. sirupus simplex. Jest to wodny roztwór sacharozy o stężeniu co najmniej 64%. Oznacza to, że w 100 g syropu znajdują się 64 g cukru. Ostateczna ilość cukru w dawce syropu zależy oczywiście od wielkości tej dawki. Inna ona będzie w przypadku zażycia małej łyżeczki syropu (6 g), a inna w przypadku łyżki stołowej (20 g). Przyjmując, że standardowe stężenie cukru w syropie wynosi 64%, łatwo wyliczyć, ile znajdzie się go w małej (ok. 4 g) lub dużej łyżce (ok. 13 g). Na rynku dostępne są też syropy bez cukru. Z myślą o diabetykach na rynku pojawiły się leki zawierające alternatywne substancje słodzące - inne niż sacharoza czy glukoza. Mają one słodki smak, jednakże posiadają znacznie mniejszą wartość energetyczną lub nie mają jej wcale.
- ABC INSULINOTERAPII
Zmiana insuliny do posiłku
- Przebieg cukrzycy typu 2 ma charakter postępujący, czemu towarzyszą różne zmiany w terapii, które wprowadza się w odstępach kilku lat. Polegają one na modyfikacjach sposobu leczenia: zwiększaniu dawek leków doustnych, łączeniu leków z różnych grup, włączaniu do terapii jednej iniekcji insuliny, zwiększaniu liczby wstrzyknięć, itp. Czasami - z różnych powodów - zmienia się także rodzaj insuliny, a każda modyfikacja leczenia wymaga przygotowania edukacyjnego.
Na etapie włączania insuliny do leczenia cukrzycy lekarz może zaproponować terapię z użyciem klasycznych insulin ludzkich lub insulin analogowych. Dobór preparatu insuliny zależy od wielu czynników i powinien mieć charakter osobniczy, dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości danego pacjenta. Dlatego może się zdarzyć, że - w obliczu zmieniających się uwarunkowań - wyników badań, problemów w dotychczasowej terapii, niedogodności itp. - lekarz zaproponuje zmianę klasycznych insulin ludzkich (bazowej - NPH, mieszanki, krótkodziałającej - do posiłków) na ich analogowe odpowiedniki. W przypadku zmiany rodzaju insuliny, modyfikacji ulegają także zasady leczenia, jakimi pacjent powinien się kierować.
- ZDROWO ŻYWIENIOWO
Rozgrzewające przyprawy
- Sezon na infekcje w pełni - dbajmy więc, by się nie wyziębiać. Mogą nam w tym pomóc przyprawy: cynamon, kardamon, imbir lub chili - wypełniają ciało przyjemnym ciepłem, pozwalają się odprężyć. Każda z tych przypraw ma charakterystyczny, wyrazisty smak i aromat. Warto poznać ich właściwości, bo pomagają również w wielu dolegliwościach. Cynamon powinni polubić chorujący na nadciśnienie, miażdżycę i cukrzycę. Przyczynia się do obniżenia glikemii i cholesterolu. Przyprawa ta pozytywnie wpływa na działanie układów: pokarmowego, odpornościowego, krążenia oraz nerwowego. Poprawia apetyt i wzmacnia żołądek. Zapobiega też wrzodom. Cynamon jest stosowany w niestrawności, wzdęciach i biegunce. Wzmaga wydzielanie soku trzustkowego, który w dwunastnicy trawi białka, węglowodany i tłuszcze. Używa się go również w stanach skurczowych żołądka i jelit. Jest łagodnym środkiem pomocniczym w zatruciach pokarmowych. Działa już w jamie ustnej, zapobiegając zapaleniom dziąseł i próchnicy zębów. Wpływa ochronnie na komórki wątroby - warto go więc używać w przypadku stanów zapalnych, w stłuszczeniu oraz przy zwiększonym wytwarzaniu cholesterolu. Wzmacnia odporność i jest jednym z najsmaczniejszych leków w sezonie przeziębieniowym.
Zapraszamy na stronę: www.diabetyk.pl
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
