Czym tak naprawdę jest cukrzyca?
Cukrzyca to choroba metaboliczna, która sprawia, że organizm musi zmagać się z obniżonym lub podwyższonym poziomem cukru we krwi. Problem polega na niewystarczającej pracy trzustki, która produkuje zbyt wiele lub zbyt mało insuliny, lub organizm nie jest w stanie jej odpowiednio wykorzystać. Podczas wizyty osoby z cukrzycą u dentysty największe znaczenie mają dwa stany cukrzycowe, które mogą nawet zagrozić życiu pacjenta - hipoglikemia i hiperglikemia.Hipoglikemia i hiperglikemia - czym się charakteryzują?
Hipoglikemia to nic innego jak niedobór glukozy w organizmie. Według lekarzy ryzyko wystąpienia hipoglikemii jest niskie, ale wzrasta przy leczeniu metodą intensywnej insulinoterapii. Jej najczęstszymi przyczynami są duży wysiłek fizyczny, niewystarczająco bogaty w cukry posiłek, a także zbyt duża dawka insuliny lub leków obniżających poziom cukru we krwi. Łagodna hipoglikemia charakteryzuje się głodem, osłabieniem organizmu, bólem głowy i jej zawrotami, a także zaburzeniami widzenia. W przypadku ostrej hipoglikemii mięśnie chorego drżą, a sam pacjent obficie się poci i skarży się na kołatanie serca. Niejednokrotnie hipoglikemia prowadzi do agresji lub omdleń, dlatego obawa przed hipoglikemią towarzyszy nie tylko pacjentowi, ale także dentyście.Hiperglikemia to z kolei nadmierny poziom glukozy we krwi. Jej przyczynami są zbyt obfity posiłek, zbyt mała dawka insuliny, czy mniejszy niż zwykle wysiłek fizyczny. Podczas hiperglikemii pacjent odczuwa zmęczenie, staje się senny i zamroczony. Ponadto chory skarży się na zaburzenia widzenia, skurcze i częste oddawanie moczu. W przypadku ostrej hiperglikemii skóra i błony śluzowe pacjenta są suche, a tętno jest słabo wyczuwalne. Co więcej, chory może wymiotować, a w ostateczności zemdleć, co z kolei może prowadzić nawet do śpiączki.
Zdjęcie pochodzi ze strony Klinika Kwiatek.
Cukrzyca i jej skutki w jamie ustnej
Cukrzyca obniża odporność organizmu, wówczas pacjent jest narażony na częste choroby jamy ustnej, a co za tym idzie, chory zmuszony jest do częstszego przeprowadzania zabiegów stomatologicznych. Nieleczone choroby przyzębia mogą zaostrzać przebieg cukrzycy i nawet prowadzić do bolesnych owrzodzeń. Do najczęstszych chorób w obrębie jamy ustnej zaliczamy:Zapalenie przyzębia
Badania dowodzą, że zapalenie przyzębia to choroba, która dotyczy aż 34% osób z cukrzycą. Upośledzona odporność organizmu prowadzi do zmniejszenia zdolności naprawczych przy tkankach przyzębia, co umożliwia kumulowanie się w nich tzw. końcowych produktów glikacji. To zaś prowadzi do zainfekowania więzadeł i kości podpierających zęby, a z powodu pogłębienia kieszonek może dojść do wypadnięcia zębów.Próchnica zębów
Niekontrolowana cukrzyca prowadzi do nadmiernego odkładania się płytki nazębnej - bakterii znajdujących się na zębach. Osoba z cukrzycą, która nie podejmuje leczenia lub ogranicza przyjmowanie leków, musi liczyć się z wyższym poziomem glukozy w ślinie i namnażaniem się bakterii w jamie ustnej. To z kolei powoduje choroby dziąseł, a nawet niebezpieczną próchnicę zębów, która prowadzi do utraty tkanek twardych, budujących uzębienie.Grzybica jamy ustnej i nawracające zapalenie kącików ust
W związku z wysokim stężeniem glikemii w jamie ustnej często dochodzi do zakażeń grzybami drożdżopodobnymi Candida Albicans. Wówczas powstają trudno gojące się rany i owrzodzenia na błonie śluzowej, a także ropnie zarówno na wewnętrznej stronie policzków, jak i na języku. Ponadto chorobie towarzyszy biały nalot na języku. Chorzy często skarżą się także na zapalenie kącików ust, które jest powikłane zapaleniem grzybiczym.Kiedy udać się do lekarza?
Ze względu na niską odporność na infekcje w jamie ustnej, pacjenci z cukrzycą powinni niezwłocznie udać się do lekarza w momencie gdy zauważą opuchnięte i łatwo krwawiące dziąsła, a także wydzielinę z ich okolicy, szczególnie pojawiającą się podczas mycia zębów. Ponadto zaniepokojenie powinny wzbudzić nieprzyjemny zapach z ust, ruchomość zębów i nalot na nich, oraz suchość i pieczenie w jamie ustnej.Jak przygotować się do wizyty u dentysty i zabiegów stomatologicznych?
Wizyta w gabinecie dentystycznym powinna odbyć się w okresie dobrego wyrównania cukrzycy. Podczas każdej wizyty należy poinformować dentystę o przebywanej chorobie, gdyż w przypadku niewyrównanej glikemii dobór metod leczenia jest inny niż u osób zdrowych. Ma to znaczenie także przy przeprowadzaniu poważniejszych zabiegów chirurgicznych - ze względu na upośledzoną odporność organizmu, wszelkie leczenie prowadzące do przerwania tkanek musi być przeprowadzone w osłonie antybiotykowej.Należy pamiętać, że wskutek upośledzonego procesu tworzenia kolagenu, prowadzącego do zmniejszonej zdolności odbudowy tkanki kostnej, wszelkie rany po zabiegach chirurgii szczękowej goją się zdecydowanie wolniej niż u osoby zdrowej. Co więcej, u osób z cukrzycą może dojść do powikłań ropnych. Wówczas przed zabiegiem pacjent musi mieć udokumentowaną stabilizację cukrzycy, czyli stałe kontrole cukru we krwi powinny być prawidłowe.
Przed wizytą w gabinecie stomatologicznym należy zażyć leki zgodnie z zaleceniami lekarza (tak, jak na co dzień) oraz zjeść posiłek, aby zapobiec hipoglikemii. Warto ustalić poranne godziny wizyty, gdy organizm jest wypoczęty i pełen sił. Pozwoli to ograniczyć stres związany z leczeniem. Jeśli to możliwe, pacjent bezpośrednio przed wizytą powinien wykonać pomiar glikemii na własnym glukometrze. Wówczas jeśli będzie ona na optymalnym poziomie (120-160 mg/dl), można przystąpić do leczenia stomatologicznego.