Tętniak powstaje wówczas, gdy jedna z warstw budujących tętnicę ulegnie w jednym miejscu osłabieniu. Płynąca pod ciśnieniem krew wypycha na zewnątrz osłabiony fragment tętnicy, tworząc uwypuklenie, które z czasem powiększa się i może pęknąć. To jedno z powikłań, które może wynikać z cukrzycy. Choć większość małych tętniaków nie stanowi problemu, to już duże mogą zdecydowanie zagrażać życiu i wymagać interwencji medycznej.
- W prostym rozumieniu niewyrównana metabolicznie cukrzyca zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych o podłożu miażdżycowym. Zmienione miażdżycowo naczynia tętnicze są bardziej podatne na czynniki prowadzące do degeneracji, osłabienia ściany naczyniowej i tworzenia tętniaków. Jednakże wiele badań eksperymentalnych i klinicznych wskazuje, że ryzyko powstawania tętniaków u osób z cukrzycą jest mniejsze aniżeli w populacji bez cukrzycy - mówi prof. dr hab. n. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, specjalista chorób wewnętrznych, diabetolog, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.
Australijscy badacze postawili hipotezę, że białko CDA1 odgrywa kluczową rolę w nadawaniu ochronnego efektu cukrzycy przed tętniakami aorty.
Obraz autorstwa jcomp na Freepik
"Badanie wykazało, że myszy z niedoborem CDA1 ze współistniejącą cukrzycą rozwinęły tętniaki, ale myszy z cukrzycą w obecności CDA1 były chronione przed ciężkimi tętniakami. Z dowodami na zmniejszoną ekspresję CDA1 w ludzkich AAA, odkrycia te są zgodne z postulatem, że CDA1 może odgrywać rolę ochronną przed tworzeniem się tętniaka. Nasze odkrycia sugerują, że CDA1 może być celem terapeutycznym, aby zapobiegać lub opóźniać postęp ludzkich tętniaków i że to białko może odgrywać kluczową rolę w wyjaśnianiu obserwacji klinicznych, że osoby z cukrzycą są mniej podatne na powstawanie tętniaków" - czytamy w publikacji w American Diabetes Association z 2018 r.
Dotyczy to przede wszystkim lokalizacji aortalnej. U chorych na cukrzycę, szczególnie z długim wywiadem cukrzycy, odnotowano mniejsze ryzyko tętniaka aorty i mniejszy wymiar aorty brzusznej.
- Co ciekawe nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko tętniaka aorty, a hiperglikemia to ryzyko zmniejsza, chociaż u chorych na cukrzycę często te dwie nieprawidłowości współistnieją - dodaje specjalistka.
Co więcej, ryzyko tętnika aorty i cukrzycy wzrasta wraz z wiekiem, więc wydawałoby się, że koincydencja cukrzycy i tętniaków jest oczywista i prosta do wytłumaczenia, a jednak nie do końca. Biorąc pod uwagę, że australijskie badanie jest eksperymentem na myszach, nie wszystkich przekonuje.
- Nie można obecnie określić, jakie znaczenie będzie miało w odniesieniu do ludzi. Wymaga to następnych precyzyjnie zaplanowanych i przeprowadzonych badań - mówi prof. Krzysztof Strojek konsultant krajowy w dziedzinie diabetologii, kierownik Oddziału Chorób Wewnętrznych i Diabetologii w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu.
Jednak zdaniem prof. Zozulińskiej-Ziółkiewicz poznanie mechanizmów tłumaczących dane epidemiologiczne, wskazujące na mniejsze ryzyko tętniaków u chorych na cukrzycę, ma implikacje kliniczne. "Odkrycie australijskich naukowców w tym obszarze poszukiwań stanowi być może przełom i pozwoli umniejszyć znaczący klinicznie problem" - uważa specjalistka.
Tak czy inaczej ważne jest, aby osoby z cukrzycą kontrolowały poziom cukru i cholesterolu we krwi, bo to pozwala zminimalizować ryzyko wystąpienia tętniaków. Niektóre z nich są bardzo niebezpieczne, zwłaszcza jeśli znajdują się w tętnicy szyjnej (te zwykle nie dają żadnych objawów, co oznacza, że pacjent dowiaduje się o nich dopiero, gdy pękają) lub w aorcie (te z kolei są bardzo bolesne - powodują bóle w klatce piersiowej i brzuchu oraz brak oddechu). Diabetycy mogą również dostać tętniaka w mniej ryzykownych miejscach, takich jak kolano, oraz w żyłach, które przenoszą krew z powrotem do serca.
Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl
Portal Serwis Zdrowie. Postaw na Wiedzę
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/udar/udar-mozgu/136956,tetniak-mozgu
https://www.diabetes.co.uk/news/2010/sep/connection-between-diabetes-and-aneurysms-investigated-99573254.html
https://diabetesjournals.org/diabetes/article/67/4/755/39935/Diabetes-Reduces-Severity-of-Aortic-Aneurysms
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
