Dzięki nowatorskiemu leczeniu udało się przywrócić u otyłych myszy normalny poziom glukozy i działanie insuliny - informuje tygodnik "Science".
Naukowcy z Harvard School of Public Health podawali grubym myszom z cukrzycą związki o nazwach PBA i TUDCA, które działają jak chemiczne parawany. Udało się przywrócić właściwy poziom glukozy i prawidłowe działanie insuliny. Rzadziej także zdarzało się stłuszczenie wątroby.
Daje to nadzieję na skuteczniejsze zapobieganie najczęstszej postaci cukrzycy - typu II, która stanowi od 90 do 95 procent wszystkich przypadków cukrzycy. Otyłość jest ściśle związana z opornością na insulinę i jest jednym z głównych czynników ryzyka cukrzycy typu II. Molekularne mechanizmy, które łączą otyłość i cukrzycę, wciąż są badane, a dostępne możliwości leczenia pozostają ograniczone. W roku 2004 naukowcom udało się zidentyfikować główny szlak molekularny, który powoduje cukrzycę. Podstawą do jego odkrycia była hipoteza zakładająca ważną rolę endoplazmatycznego retikulum - systemu pofałdowanych błon i rurek wewnątrz wypełnionej ciekłą cytoplazmą komórki. Tam właśnie są wytwarzane, przetwarzane i rozsyłane białka oraz lipidy. W ekstremalnych warunkach - na przykład przy nadmiarze tłuszczu, retikulum staje się niewydolne, a komórka próbuje sobie jakoś radzić i emituje sygnały alarmowe. Nazywa się to stresem endoplazmatycznego retikulum. W rezultacie dochodzi do stanu zapalnego, oporności na insulinę i cukrzycy. Ważną rolę w tych zaburzeniach odgrywa gen JNK, którego aktywność znacznie się zwiększa pod wpływem stresu.
W obecnym artykule naukowcy informują o znalezieniu substancji, które zmniejszają stan stresu komórki - toPBA (kwas 4- fenylomasłowy) i TUDCA (pochodna sprzężona z tauryną), zapobiegają aktywacji JNK i przywracają normalny poziom glukozy myszom z cukrzycą typu II.
Badania przeprowadzono na myszach ze szczepu ob/ob, które są z przyczyn genetycznych bardzo otyłe i cierpią na cukrzycę. Aplikowany im doustnie PBA (w dawce 1 grama na kilogram masy ciała) był podawany 7-8 tygodniowym samcom przez 20 dni. Poziom glukozy obniżył się do wartości typowych dla zdrowych gryzoni już po czterech dniach i pozostał taki przez trzy tygodnie.
Polepszyła się również tolerancja glukozy, zmniejszył stres, gen JNK przestał być aktywny, a tkanki prawidłowo reagowały na insulinę.
Także podawanie TUDCA normalizowało poziom glukozy w ciągu tygodnia leczenia i miało podobny wpływ na gen JNK oraz działanie insuliny. Obie substancje zapobiegały również stłuszczeniu wątroby.
Niestety, to że lek dobrze działa na myszy, nie znaczy, że nadaje się dla ludzi. Konieczne są dalsze prace.
PBA już wcześniej został zaaprobowany jako odpowiedni dla ludzi z zaburzeniami metabolizmu mocznika, a TUDCA jako środek chroniący wątrobę przy zastoju żółci. Dlatego wkrótce można się spodziewać badań klinicznych na ludziach z cukrzycą.