To nie był dobry rok dla chorych. Niestety. Zwłaszcza dla tych z cukrzycą. Państwo szukało oszczędności. I znalazło - w kieszeniach bardzo wielu obywateli dotkniętych rozmaitymi schorzeniami. Nowa ustawa refundacyjna zabolała także diabetyków. Zwłaszcza że na listach nie znalazły się leki inkretynowe.Co prawda pod presją społeczną prawie wszystkie paski do glukometrów utrzymały odpłatność na poziomie 3,20 zł za opakowanie, a więc tzw. ryczałt, ale tylko w przypadku osób insulinozależnych. Ugiął się też resort zdrowia przed szantażem lekarzy i w pierwszych dniach stycznia rok temu premier przyrzekł, że lekarze nie będą karani za to, że "źle oznaczyli na receptach, czy pacjenci mają uprawnienia do ubezpieczenia, czy nie".
Zdecydowanie podrożały niektóre insuliny. Szacuje się, wydatki na ten lek w wielu przypadkach ratujący życie osiągają rocznie wielkość kilkuset i więcej złotych w skali roku. To już poważne obciążenie dla domowych budżetów, tym bardziej że najczęściej to nie jedyny lek stosowany w leczeniu cukrzycy i chorób towarzyszących. Jeśli doliczyć rozmaite akcje promocyjne stosowane przez sieci aptek, to wzrost wydatków jest jeszcze bardziej wyraźny.
Szacuje się, że Narodowy Fundusz Zdrowia na refundacji leków zaoszczędził w minionym roku około półtora miliarda zł. Dużo. Szkoda, że kosztem pacjentów. Pół biedy, gdyby te pieniądze ułatwiły nam wszystkim leczenie, gdyby skróciły się kolejki do lekarzy specjalistów, gdyby szpitale nie tonęły w długach. Na co pójdą zaoszczędzone pieniądze? "To zamknięty worek" - twierdzi Andrzej Troszyński, rzecznik prasowy NFZ. Oczywistym wydaje się więc, że trzeba go rozwiązać. Tyle że tym workiem będą zatykane dziury, wynikające z mniejszych wpływów do Funduszu w roku 2012.
Nie skróciły się kolejki do lekarzy specjalistów. Nawet diabetolodzy wyznaczali często dłuższe terminy oczekiwania na kolejną wizytę swoich pacjentów. Widać i poradnie diabetologiczne miały mniejsze kontrakty z NFZ. Wydłużyły się w całej Polsce kolejki do kardiologów, gastrologów, okulistów, ortopedów… Można by tak jeszcze długo wymieniać. Dotyczy to także miast, które są siedzibą szpitali uniwersyteckich, klinik.
Życzmy więc sobie zdrowia, także by przetrwać czas choroby naszej służby zdrowia. Cierpi ona na chorobę przewlekłą, oby jednak uleczalną. Jej też życzymy wiele zdrowia. I pieniędzy. Do siego roku 2013!
Andrzej Karnowski
- Pacjent partnerem lekarza
- Z prof. dr hab. med. Anną CZECH, diabetologiem, rozmawia Andrzej Karnowski
Obok otyłości i niedokrwiennej choroby serca zachorowalność na cukrzycę przyjęła skalę epidemii. I dzieje się to w sytuacji ogromnego, stałego postępu medycyny i coraz większej świadomości społecznej zagrożenia zdrowia.
- Jeszcze 10 lat temu cukrzyca dotyczyła 194 milionów ludzi na świecie. Prognoza Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przewiduje, że liczba osób chorujących na cukrzycę na wszystkich kontynentach w roku 2025 osiągnie 333 miliony.
A w Polsce?
- Choruje 2 miliony osób. Z tej liczby około 60 proc. jest zarejestrowanych i leczonych, czyli ma cukrzycę znaną. Przypadki cukrzycy "nieznanej", a więc nieleczonej stanowią 40 proc. Dodatkowo szacuje się, że ok. 4 mln osób należy zaliczyć do kategorii stanu przedcukrzycowego. Według prognozy WHO liczba osób chorujących na cukrzycę będzie się szybko zwiększała, szczególnie w krajach rozwijających się, do których należy także Polska. Obecnie cukrzycę można więc nazwać "epidemią XXI wieku".
- Poprawa relacji z pacjentem?
- W rejestracjach przychodni pacjenci raczej nie będą odprawiani z kwitkiem. Kolejki do lekarza specjalisty jednak nie okażą się krótsze. Każdy będzie mógł sprawdzić jak się leczył. Wszystko wskazuje na to, że rok 2013 nie przyniesie poprawy w dostępie do świadczeń medycznych. To co zaplanował resort nie wskazuje na rewolucyjne zmiany, choć pewne zamierzenia zdają się wskazywać, że mogą się poprawić relacje pracowników placówek lecznictwa z pacjentami.
Od 1 stycznia nie potrzeba okazywać już dokumentu RMUA, przekazywanego co miesiąc pracownikowi przez płatnika składek, jako potwierdzenie, że pracodawca wywiązuje się tego obowiązku. Nie wszyscy jednak spełniali go. Od tego roku, jeśli Narodowy Fundusz Zdrowia chce sprawdzić, czy dany pacjent jest ubezpieczony, zagląda do elektronicznej Weryfikacji Ubezpieczeń Świadczeniobiorców. Wystarczy do tego PESEL. Jeśli na monitorze komputera przy nazwisku pacjenta (konieczny jest dowód tożsamości) zapali się zielona lampka, wszystko jest OK. Czerwona lampka sygnalizuje brak prawa do bezpłatnych świadczeń w służbie zdrowia.
- Wstydliwy problem
- Z doktorem Romanem KARNOWSKIM, seksuologiem-psychiatrą, konsultantem z dziedziny seksuologii województwa kujawskopomorskiego, rozmawia Andrzej Karnowski
Dlaczego mężczyźni z cukrzycą stosunkowo szybko napotykają na zaburzenia erekcji?
- Mężczyźni chorujący na cukrzycę stosunkowo szybko doświadczają problemów z erekcją, ponieważ choroba ta dość szybko wywołuje zmiany w małych naczyniach krwionośnych (mikroangiopatia) oraz w gałązkach nerwowych (neuropatia). U niektórych chorych pojawiają się również zaburzenia gospodarki hormonalnej. Spada ilość testosteronu, niezbędnego dla prawidłowego przebiegu reakcji seksualnych. Wyrazem reaktywności seksualnej mężczyzny jest erekcja. Opisane zmiany, które zachodzą w prąciu, na skutek rozwoju cukrzycy prowadzą do pogarszania się sprawności seksualnej chorego. W tym przypadku możemy mówić o przyczynach organicznych tych zaburzeń. W wyniku niepowodzenia związanego z aktywnością seksualną, mężczyzna, a zwłaszcza typ macho, zaczyna odczuwać lęk przed kolejnym nieudanym kontaktem seksualnym. Myśli, które wtedy pojawiają się w jego głowie, powodują wzrost napięcia psychicznego, co może doprowadzić do obniżenia się podniecenia seksualnego, a w następstwie - do zaniku i tak już niepełnej erekcji.
Już pierwsze niepowodzenia rodzą stres, co wydaje się pogłębiać problemy.
- Dodatkowym stresem w takiej sytuacji jest kontakt z przypadkową partnerką, lub taką, na której mu bardzo zależy. W stałych, bezpiecznych związkach, kochająca i rozumiejąca problem partnerka może pomóc mężczyźnie opanować niepokój związany z jego ewentualnymi problemami z erekcją. Taka partnerka jest też często siłą sprawczą jego wizyty u lekarza seksuologa. Uważam, że obydwoje powinni uzyskać w czasie takiej wizyty maksymalnie dużo informacji na temat problemów seksualnych związanych z cukrzycą i sposobów radzenia sobie z nimi.
- Sięgnij po kijki!
- Chorzy na cukrzycę to szczególna grupa chorych. To pacjenci z chorobami współistniejącymi (m.in. chorobą wieńcową, nadciśnieniem tętniczym), zaburzeniami gospodarki lipidowej, powikłaniami naczyniowymi dotyczącymi małych naczyń (mikroangiopatie - retinopatia, nefropatia, stopa cukrzycowa), średnich naczyń (miażdżyca naczyń wieńcowych, zmiany zakrzepowo-zatorowe, udary).
Bardzo ważnym problemem u chorych na cukrzycę (szczególnie typu 2.) jest otyłość oraz współistniejąca choroba zwyrodnieniowa stawów. Nadmierna waga ciała zmniejsza tolerancję wysiłku fizycznego pacjenta oraz jest przyczyną przeciążenia stawów kręgosłupa i stawów obwodowych. Szczególnie tym niekorzystnym zmianom poddawane są stawy kończyn dolnych (biodrowe, kolanowe, skokowo-goleniowe). Utrzymująca się otyłość i konieczność wykonywania codziennych obowiązków zawodowych i domowych w szybkim tempie prowadzi do mechanicznego zniszczenia chrząstki stawów, rozwoju zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych oraz uciążliwych dolegliwości bólowych ograniczających sprawność ruchową pacjenta. Powstaje mechanizm "błędnego koła": nadwaga prowadzi do przeciążenia stawów i bólu a efektem końcowym jest ograniczenie aktywności ruchowej i przyrost masy ciała. To niebezpieczne w skutkach zjawisko powinno być wcześnie rozpoznane i właściwie leczone.
A jak ten problem wygląda w rzeczywistości?
Z własnego doświadczenia i danych uzyskanych podczas rozmowy z pacjentami wygląda to następująco. Pacjent dowiaduje się, że choruje na cukrzycę. Jest informowany o chorobie, prowadzona jest edukacja związana z dietą i sposobami leczenia. Pacjent i jego rodzina są informowani o powikłaniach choroby, objawach niepokojących i sposobach ich przeciwdziałaniu. Bardzo duża ilość tych informacji dotyczy samej diety (z liczeniem kalorii) oraz leczenia farmakologicznego. Oczywiście pacjent jest informowany o konieczności stosowania regularnego wysiłku fizycznego, bo przecież: dieta, ruch i leczenie farmakologiczne są podstawą skutecznego leczenia cukrzycy.
- Pilnowanie cukrzycy
- U każdego diabetyka cukrzyca przebiega nieco inaczej. Musi sam interesować się swoją chorobą, poznać ją jak najlepiej i przy współpracy z lekarzem wytyczać swoje zasady - mówi pani Jadwiga. Mama chorowała na cukrzycę i mamy rodzina. Jedna z moich sióstr też choruje. Dwaj wujkowie doświadczyli ciężkich powikłań tej choroby - mieli amputowane nogi. Bardzo cierpieli, ale to były lata pięćdziesiąte minionego wieku, nie było dobrych insulin, nie znano jeszcze skutecznych metod wyrównywania poziomu glukozy ani diet cukrzycowych,
Mieszkaliśmy wtedy w Gdańsku na ul. Kowalskiej przy redakcji Dziennika Bałtyckiego, mama w pobliskiej hali kupowała czasem cielęcinę - wspomina pani Jadwiga Hładowska. - Ale na ogół jadało się zbyt tłusto, zbyt obficie, za dużo soli - to nie było właściwe przy cukrzycy. Te nawyki żywieniowe przeniosło się do swojego domu. Do garnka sypałam pół łyżki soli - a to broń Boże! Teraz solniczka starcza nam na cały miesiąc - i w rezultacie szybko u mnie i męża wyskoczyło nadciśnienie.
Mama jeździła do zielarza do Brętowa, piła dużo ziół, co powstrzymywało rozwój cukrzycy. Mając 19 lat specjalnie się nad tym nie zastanawiałam. Cukrzyca, inne choroby to była dla mnie abstrakcja, mimo że jako szesnastolatka przeszłam tyfus. Po cichu z rodzeństwem szeptaliśmy sobie: mama chyba udaje, jakaś tam cukrzyca... Ale faktycznie, mama się męczyła, pociła, dużo piła. Zmarła szybko, w wieku 55 lat, po operacji nerek nie goiła się rana, wdały się powikłania.
od redakcji
Życzymy zdrowia służbie zdrowia - str. 2
pytania o cukrzycę
Złe i dobre poziomy - str. 3
rozmowa z autorytetem
Pacjent partnerem lekarza - str. 4
rok 2013 w służbie zdrowia
Poprawa relacji z pacjentem? - str. 5
Przeziębienia - str. 6
zaburzenia seksualne
Wstydliwy problem - str. 7
ostre powikłania - jak ich uniknąć
Hipoglikemia (niedocukrzenie) - str. 8
Kwasica cukrzycowa (ketonowa) - str. 8
POChP - przede wszystkim nie pal!
Zrób spirometrię - str. 9
cenne super rady
O tym pamiętaj, biorąc leki - str. 10
spacer nordycki zmniejsza rozwój cukrzycy
Sięgnij po kijki! - str. 11
Jak chronić serce w cukrzycy? - str. 17
niestraszna, gdy ją znamy
Pilnowanie cukrzycy - str. 18
Na wsi też można - str. 18
promocja zdrowia w szkołach
Trzymają formę - str. 20
Co dzieci jedzą w szkołach na świecie - str. 21
domowe sanatorium
Masaż palców - str. 22
kuchnia diabetyka
Aronia to młodość i długowieczność - str. 23
BIBLIOTEKA DIABETYKA
Nowa lista bez inkretyn
Ceny testów paskowych do glukometrów dostępne od stycznia 2013 r.
Glukometry do mierzenia stężenia cukru we krwi, do których aktualnie dostępne są refundowane paski testowe
Więcej na stronie www.magazynpen.com.pl.
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
