Cukrzyca ciążowa będzie coraz częściej dotykać kobiety, w związku z epidemią otyłości i opóźnianiem macierzyństwa. Ważne jest jednak, że wczesna diagnoza i dobra kontrola tego zaburzenia mogą zapobiec jego groźnym skutkom - oceniają lekarze.Jak podkreślali na konferencji naukowej, która w piątek i sobotę odbywa się w Warszawie, każda ciężarna powinna mieć zlecone badanie poziomu glukozy we krwi na czczo już podczas pierwszej wizyty u ginekologa, natomiast panie szczególnie narażone na cukrzycę ciążową powinny od razu otrzymać skierowanie na test obciążenia glukozą (w ilości 75 gram na czczo).
Podczas wydarzenia zainaugurowano ogólnopolską kampanię edukacyjną pt. "Słodkie mamy", której celem jest zwiększenie świadomości ciężarnych pań, u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową na temat zasad kontroli i leczenia tego zaburzenia. Jej organizatorem jest firma Bayer.
Jak wyjaśnił prof. Maciej Małecki z Katedry i Kliniki Chorób Metabolicznych Collegium Medicum UJ w Krakowie, cukrzycą ciążową określa się różnego stopnia zaburzenia metabolizmu węglowodanów, w tym pełnoobjawową cukrzycę, które zostały po raz pierwszy rozpoznane w ciąży i które po ciąży zwykle ustępują. Zostawiają jednak swój ślad w postaci wyższego ryzyka rozwoju cukrzycy u kobiety, zwłaszcza cukrzycy typu 2, a w mniejszym stopniu cukrzycy typu 1.
- Co ważne, cukrzyca ciążowa rodzi ryzyko poważnych powikłań dla płodu i matki – powiedział diabetolog. Wśród zagrożeń dla dziecka wymienił urazy okołoporodowe i większą umieralność okołoporodową, dużą masę noworodka (która zwiększa ryzyko różnych schorzeń w przyszłości – PAP), epizody hipoglikemii (tj. niedocukrzenia) po porodzie, wady wrodzone, a nawet obumarcie wewnątrzmaciczne płodu w 8. lub 9 miesiącu ciąży. W przypadku ciężarnej są to: wielowodzie, stan przedrzucawkowy oraz rzucawka.
 Właściwa diagnostyka i dobra kontrola poziomu glukozy we krwi podczas ciąży znacznie zmniejszają ryzyko powikłań  |
Dlatego, już na pierwszej wizycie u ginekologa (w I trymestrze ciąży) ciężarna powinna mieć zlecone wykonanie badania poziomu glukozy na czczo. Jeśli wynosi on 100 miligramów na decylitr (100 mililitrów) lub więcej to konieczna jest dalsza diagnostyka. Jeśli jest prawidłowy – tj. poniżej 100 mg/dl - to dopiero w III trymestrze ciąży, między 24 a 28 tygodniem, należy wykonać test obciążenia glukozą.
Jak powiedziała prof. Ewa Wender-Ożegowska z Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, najlepiej aby był to test polegający na obciążeniu pacjentki na czczo 75 gramami glukozy. - To znacznie upraszcza procedurę diagnostyczną i skraca postawienie diagnozy, dzięki czemu postępowanie terapeutyczne może zostać wdrożone znacznie wcześniej – zaznaczyła.
Ginekolog zwróciła uwagę, że jeśli ciężarna należy do grupy o wyższym ryzyku cukrzycy ciążowej to od razu na pierwszej wizycie u ginekologa powinna mieć zlecony test obciążenia 75 gramami glukozy na czczo.
Eksperci szacują się, że cukrzyca ciążowa występuje u ok. 10 proc. ciężarnych. Według prof. Małeckiego, rozwija się w związku z narastającą w okresie ciąży insulinoopornością (tj. obniżoną zdolnością tkanek organizmu do prawidłowego reagowania na insulinę – PAP). Wpływ na to mają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, np. niewłaściwa dieta, ale też gra hormonalna w okresie ciąży. U pewnego odsetka kobiet trzustka nie jest w stanie odpowiedzieć na te narastające wyzwania i dochodzi do rozwoju cukrzycy, tłumaczył diabetolog.
Wśród czynników ryzyka cukrzycy ciążowej ekspert wymienił: wiek po 35. roku życia, nadwagę lub otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę we wcześniejszej ciąży, wielokrotne porody, wcześniejsze urodzenie bardzo dużego dziecka lub dziecka z wadą rozwojową, wcześniejszy zgon wewnątrzmaciczny płodu, rodzinne ryzyko cukrzycy typu 2, zespół policystycznych jajników. Do pacjentek bardziej zagrożonych tym zaburzeniem prof. Wender-Ożegowska zaliczyła także kobiety z podwyższonym poziomem trójglicerydów, leczone wcześniej gestagenami z powodu niepłodności i otrzymujące leki, które zapobiegają skurczom macicy i przedwczesnemu porodowi.
- Kobiety często już na początku ciąży słyszą, że teraz muszą jeść za dwoje. Tymczasem nadmierny przyrosty masy ciała może indukować cukrzycę ciążową – powiedziała prof. Wender-Ożegowska. Według niej, jeśli kobieta przed ciążą nie była na diecie restrykcyjnej to nie musi nagle znacznie zwiększyć spożycia kalorii. Przyjmuje się, że w okresie ciąży średni przyrost masy ciała powinien wynieść ok. 8-12 kg.
Specjalistka wyjaśniła, że jeśli u pacjentki zostanie zdiagnozowana cukrzyca ciążowa to lekarz powinien ją skierować do poradni diabetologicznej, gdzie zostanie jej zalecona regularna kontrola poziomu glukozy (przy pomocy glukometru) oraz odpowiednie postępowanie terapeutyczne. U części pacjentek do zapewnienia kontroli glukozy wystarczy zmiana diety (głównie ograniczenie spożywanych kalorii, tłuszczów oraz cukrów prostych), a u części należy wdrożyć dodatkowo insulinoterapię. Zdaniem prof. Wender-Ożegowskiej, zalecenia dotyczące diety i kontroli poziomu glukozy może zarekomendować sam ginekolog, aby pacjentka mogła je wdrożyć zanim dostanie się do poradni diabetologicznej.
Aby ułatwić kobietom z cukrzycą ciążową dotarcie do informacji na temat tego zaburzenia, konieczności i sposobów jego kontrolowania, powstała specjalna strona internetowa w ramach kampanii "Słodkie mamy" (www.slodkiemamy.pl). W trakcie oczekiwania na wizytę u diabetologa, a także później pacjentki będą mogły znaleźć na niej m.in. wskazówki nt. diety oraz dzienniczek samokontroli. Kampania ta jest dedykowana kobietom z cukrzycą ciążową, ale może też stanowić narzędzie pracy ginekologów położników, diabetologów i pielęgniarek diabetologicznych. Otrzymają oni materiały edukacyjne, które będą mogli przekazywać pacjentkom.
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
