Co to jest samokontrola w cukrzycy?

Samokontrolą nazywamy wszystkie czynności i decyzje podejmowane przez pacjenta (lub osoby z jego najbliższego otoczenia, np. przez rodziców dzieci z cukrzycą), które umożliwiają kontrolę cukrzycy w zmieniających się warunkach życia codziennego. Bieżące monitorowanie i retrospektywna ocena glikemii są integralną częścią poprawnego leczenia cukrzycy.

Właściwe prowadzenie samokontroli glikemii wymaga systematycznej edukacji pacjenta w tym zakresie, ze szczególnym uwzględnieniem kontroli umiejętności posługiwania się glukometrem oraz interpretacji wyników samokontroli, czyli wykorzystywania ich do codziennej modyfikacji diety, wysiłku fizycznego i dawki stosowanych leków. Drugim niezbędnym elementem monitorowania leczenia cukrzycy jest regularne oznaczanie HbA1c.

Podstawowe elementy samokontroli:

• samodzielne badanie poziomu cukru we krwi, cukru i acetonu w moczu,
  
• przestrzeganie codziennej diety (dobór diety),
  
• odpowiedni wysiłek fizyczny (dawkowanie wysiłku fizycznego),
  
• właściwe wstrzykiwanie insuliny i umiejętność modyfikacji dawek w zależności od wyników pomiaru cukrów we krwi,
  
• umiejętność rozwiązywania problemów,
  
• analiza popełnionych błędów,
  
• obserwacja objawów hipo i hiperglikemii,
  
• pomiary ciśnienia tętniczego,
  
• pielęgnacja stóp,
  
• kontrola masy ciała.

Pomiarów stężenia glukozy we krwi dokonujemy:

• na czczo,
  
• przed głównymi posiłkami,
  
• ok. 2 godziny po posiłku,
  
• przed snem,
  
• w drugiej połowie nocy (około godz. 3.00).

Jak często pacjent powinien kontrolować poziomy glukozy we krwi?

• Chorzy leczeni metodą wielokrotnych wstrzyknięć insuliny lub przy użyciu ciągłego podskórnego wlewu insuliny powinni na co dzień wykonywać dobowy profil glikemii, obejmujący oznaczenia stężenia glukozy: rano na czczo, przed i 60–120 minut po każdym głównym posiłku oraz przed snem. Częstość i pory dodatkowych oznaczeń należy dobierać indywidualnie.
  
  
• Zastosowanie systemów monitorowania glikemii: ciągłego monitorowania glikemii (CGM, continuous glucose monitoring) i monitorowania glikemii metodą skanowania (FGM, flash glucose monitoring) jako formy uzupełnienia samokontroli glikemii jest szczególnie wskazane u chorych na cukrzycę typu 1 o chwiejnym przebiegu ze współistniejącymi częstymi epizodami hipoglikemii i brakiem jej świadomości, ponieważ poprawia bezpieczeństwo i skuteczność leczenia.
  
  
• Samokontrola glikemii jest również zalecana, by osiągnąć cele terapeutyczne u chorych leczonych pojedynczymi wstrzyknięciami insuliny, doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi, dietą i dozowanym wysiłkiem fizycznym. Wszyscy chorzy, niezależnie od sposobu leczenia, w sytuacji złego samopoczucia lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia powinni częściej kontrolować glikemie.

Do samokontroli glikemii zaleca się używanie glukometrów przedstawiających jako wynik badania stężenie glukozy w osoczu krwi, których deklarowany, potwierdzony w publikacjach i materiałach producenta błąd oznaczenia nie przekracza 15% dla stężeń glukozy ≥ 100 mg/dl (5,6 mmol/l) i 15 mg/dl (0,8 mmol/l) w przypadku stężeń glukozy < 100 mg/dl (5,6 mmol/l). U pacjentów wykonujących ≥ 4 pomiary dziennie może być pomocna analiza wyników za pomocą programu komputerowego dedykowanego temu celowi.


(kliknij, aby powiększyć)
Na podstawie: "Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2019" Polskie Towarzystwo Diabetologiczne

Jeśli jeszcze tego nie zrobiliście, koniecznie polubcie nasz profil na FB!