U diabetyków dochodzi do uszkodzenia naczyń i nerwów na kończynach dolnych. Stopy są mniej wrażliwe na dotyk, ucisk, ból i temperaturę, skóra jest sucha. Zaburzenia powodują zwiększoną skłonność do grzybicy i infekcji bakteryjnych; złe czucie i osłabiona bariera obronna mogą mieć fatalne następstwa. Brak kontroli może doprowadzić do powstania tzw. stopy cukrzycowej, a nawet skończyć się amputacją kończyny.Najważniejsze środki ostrożności
- Nie chodzić boso, nawet w domu! Stopy chorego na cukrzycę mają obniżony próg bólowy, który normalnie sygnalizuje drobne okaleczenia.
- Nosić dobrze dopasowane obuwie z miękkiej skóry oraz skarpety, pończochy z materiałów naturalnych (bawełna, wełna). Pamiętać, że chorzy nie zawsze czują, że buty są ciasne, a skarpeta pofałdowana
- Codziennie kontrolować, czy w butach i skarpetkach nie ma kamyków lub innych "ciał obcych"
- Jeżeli jest to możliwe, buty codziennie zmieniać, pozwalając jednej parze przez dzień "odpocząć". Zapobiega to szerzeniu się grzybicy stóp.
Co należy robić codziennie
- Codziennie dokładnie obejrzeć stopy. Jeżeli pacjent nie może sam tego robić, powinien wziąć lusterko, a najlepiej poprosić kogoś o pomoc. Najmniejsze zmiany zgłaszać lekarzowi rodzinnemu i pokazywać stopy przy każdej wizycie.
- Całe ciało codziennie myć pod prysznicem. Temperaturę wody ustawiać termostatem i sprawdzać w zgięciu łokciowym. Prysznic zakończyć polewaniem stóp i podudzi zimną wodę. To wzmacnia i uodparnia skórę i dobrze wpływa na naczynia żylne kończyn dolnych.
- Nie stosować w domu kąpieli samych stóp. Skóra chorego nie pozwala na właściwą ocenę temperatury. Zbyt gorąca woda może spowodować oparzenia. Jeżeli chcemy koniecznie "wymoczyć" nogi używać termometru do sprawdzenia temperatury. Wskazana - nie wyższa niż 30-35°C. Czas kąpieli - nie dłuższy, niż 3 minuty.
- Stopy muszą zostać dokładnie wysuszone. Szczególną uwagę zwrócić na przestrzenie między palcami. W przypadku stwierdzenia grzybicy konieczne jest zastosowanie raz dziennie maści przeciw grzybiczej. Profilaktycznie stopy dwa razy dziennie masować, wcierając intensywny krem silnie odświeżający. Sucha i łuszcząca się skóra stóp sprzyja tworzeniu grzybicy, redukuje i tak słabe odczuwanie bólu.
- Nie skracać paznokci nożyczkami, używać w tym celu szklanego pilniczka; nie zaokrąglać boków - grozi to wrastaniem paznokcia.
- Zgrubiały naskórek usuwać specjalną tarką, którą łatwiej utrzymać w czystości niż pumeks. W przypadku szybkiego rogowacenia korzystać z pomocy specjalisty pielęgnacji stóp.
- W przypadku zimnych stóp diabetyk nie może ich rozgrzewać za pomocą kąpieli ani poduszki elektrycznej. Istnieje groźba oparzenia. Stopy lepiej masować i gimnastykować.
- Chorzy na cukrzycę często mają żylaki kończyn dolnych. Przy konieczności noszenia rajstop przeciwżylakowych palce stóp powinny zostać odkryte. Kontrola stóp powinna być jeszcze intensywniejsza.
- Po zauważeniu nawet małych odchyleń natychmiast poinformować lekarza. Lepiej zrobić to o jeden raz za dużo i usłyszeć, że wszystko jest w porządku niż doprowadzić do powstania stopy cukrzycowej.
Jak pielęgnować paznokcie u stóp u chorego na cukrzycę?
Płytka paznokciowa normalnie jest zaokrąglona. Paznokieć rośnie w łożysku, płytka jest systematycznie wypychana do przodu. Przy zaburzeniach krążenia rośnie wolniej, co daje szanse grzybom zasiedlenia się w miękkim i cienkim paznokciu. Szczególny problem to wrastanie kantów, nadmiernie i niewłaściwie skracanych. Wrastanie jest bardzo bolesne i może doprowadzić do powstania zapalenia. W zaawansowanej neuropatii cukrzycowej może przebiegać bezboleśnie i być za późno diagnozowane.Chorzy na cukrzycę, którzy mają problem z wrastającymi paznokciami, powinni zwracać uwagę na zmiękczanie okolic przypaznokciowych za pomocą płynu zmiękczającego paznokcie i korzystać z fachowej pomocy. U chorych na cukrzycę nie należy przeprowadzać żadnych zabiegów operacyjnych przy płytce paznokciowej. Również zrywanie paznokci jest dzisiaj - także u osób zdrowych - zupełnie nie na czasie.
dr Mirosława Gałęcka
Powszechny Program Profilaktyczny "Zdrowe Nogi"
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
