)
Wszyscy chorzy z cukrzycą typu 1. i niektórzy z cukrzycą typu 2. wymagają podawania insuliny, co zapewnia utrzymanie normoglikemii. Insulina może być podawana przy pomocy penów lub pompy insulinowej. Dawkowanie insuliny wymaga regularności i pewnej wiedzy. Poza stałymi dawkami, ujętymi w planie leczenia i podawanymi o odpowiednich godzinach, w niektórych sytuacjach należy podać dawki korygujące. Podczas szkolenia prowadzonego przez rodziców i wykwalifikowany personel medyczny należy ustalić, kto w warunkach szkolnych odpowiada za podawanie insuliny.Aby ułatwić chorym utrzymanie normoglikemii i kontrolowanie cukrzycy, naukowcy opracowali kilka rodzajów insuliny. Pozwala to na dostosowanie leczenia do potrzeb i trybu życia chorego oraz modyfikowanie go w zależności od potrzeb. Używanie kilku rodzajów insuliny jednocześnie, jak stosuje się to obecnie, wymaga jednak pewnej wiedzy, a w przypadku młodszych dzieci - pomocy. Insuliny różnią się szybkością i czasem działania.
Rodzaje insuliny
Jest kilka rodzajów insuliny, stosowanych obecnie w leczeniu cukrzycy:
- Analogi bardzo szybko działające do 4 godzin.
- Insulina krótkodziałająca pomaga kontrolować poziom cukru po posiłkach, a czas jej działania wynosi ok. 8 godzin. Ponieważ insulina działa dopiero po pewnym czasie od wstrzyknięcia, należy ją podawać 15-30 min przed posiłkiem.
- Insulina długodziałająca imituje naturalne wydzielanie insuliny w organizmie. Rozpoczyna działanie po ok. 1,5 godz. od wstrzyknięcia, a czas jej działania może wynosić nawet do 24 godzin.
- Mieszanki insulinowe - przygotowane głównie dla osób biorących dwa wstrzyknięcia insuliny dziennie, łączą działanie insuliny krótkodziałającej i o przedłużonym czasie działania.
Celem leczenia cukrzycy przy pomocy insuliny jest jak najlepsze naśladowanie naturalnego wydzielania jej przez trzustkę. Jest to szczególnie ważne u dzieci, u których prawidłowy przebieg procesów metabolicznych umożliwia prawidłowy rozwój i zmniejszenie ryzyka powikłań. Nasz organizm jest niezwykle elastyczny i może modyfikować poziom hormonów w zależności od potrzeb i warunków. Aby jak najbardziej zbliżyć się do naturalnego wydzielania insuliny, należy jak najczęściej kontrolować poziom glikemii. Pozwala to na odpowiednią modyfikację leczenia i utrzymanie dzięki temu pożądanej normoglikemii. Tak więc nawet ustalone przez lekarza dawki wymagają niekiedy modyfikacji. Starsze dzieci i młodzież często samodzielnie są w stanie wprowadzać drobne modyfikacje w leczeniu w zależności od wysiłku fizycznego i spożywanych posiłków. Młodsze dzieci wymagają przy tym pomocy odpowiednio przeszkolonej osoby dorosłej.
Sposoby podawania insuliny
Insulina podawana jest za pomocą penów. Są to niewielkie urządzenia przypominające wyglądem wieczne pióro. W środku pena mieszczą wymienne wkłady insulinowe. Miejsca wstrzyknięć mogą być różne i należy je zmieniać, aby uniknąć zrostów. Wielu diabetyków wstrzykuje insulinę w brzuch lub udo.
Coraz częściej stosowaną metodą leczenia są pompy insulinowe. Niewielkie urządzenia wielkości telefonu komórkowego noszone są na pasku lub opasce, najczęściej na brzuchu. Elektroniczny procesor umożliwia zaprogramowanie stałego podskórnego wlewu insuliny (tzw. bazy). Dodatkowe dawki (bolusy) podawane są w związku z posiłkami i podwyższonym poziomem cukru. Pacjent jest podłączony do pompy za pomocą tzw. zestawu infuzyjnego: rurki połączonej z igłą wbitą pod skórę. Wkłucie nie powinno pozostawać w jednym miejscu dłużej niż 2-3 dni.
Dokładny opis urządzenia i jego funkcjonowania powinny zostać przedstawione w trakcie szkolenia. Nie należy się obawiać pomp insulinowych. Większość jest wyposażona w alarmy sygnalizujące jakiekolwiek zaburzenia funkcjonowania, a ich obsługa jest "dziecinnie prosta" - nawet młodzi diabetycy świetnie sobie z nią radzą.
Wielu uczniów samodzielnie radzi sobie z podawaniem insuliny. Jednak młodsze dzieci potrzebują pomocy i nadzoru ze strony osób dorosłych. W przypadku konieczności pomocy powinna ją zapewnić pielęgniarka. Jeżeli jednak istnieje konieczność podania insuliny pod nieobecność pielęgniarki, w razie jakichkolwiek obaw lub braku doświadczenia, podawaną dawkę powinny zweryfikować dwie przeszkolone osoby - np. dwóch nauczycieli. Szczegółowe ustalenia dotyczące dawek, podawania, osób upoważnionych do pomocy uczniowi i sprzętu muszą się znaleźć w planie leczenia, ustalonym z lekarzem i rodzicami, i modyfikowanym zgodnie ze zmieniającymi się potrzebami.
Pompa insulinowa jest urządzeniem dostarczającym insulinę do organizmu 24 godziny na dobę, podobnie jak trzustka. Terapia z użyciem pompy jest najbardziej zaawansowaną metodą leczenia cukrzycy, w przeciwieństwie do terapii metodą wielokrotnych wstrzyknięć.
Tekst zamieszczono za zgodą Redakcji Magazynu "PEN".
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
