Osoby cierpiące na problemy zdrowotne powinny w szczególny sposób dbać o swoją dietę. Jest to ważne zwłaszcza w przypadku chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca. Jednak słysząc słowo "dieta" automatycznie myślimy o restrykcyjnych regułach i zakazach. Tymczasem, jeśli chodzi o zalecenia żywieniowe dla diabetyków, nie ma czegoś takiego jak dieta cukrzycowa. Obowiązują zasady zdrowego odżywiania.Zdrowo i racjonalnie
Głównym źródłem energii dla każdego z nas są węglowodany. Zaleca się spożywanie węglowodanów złożonych, które w procesie trawienia rozbijane są do cukrów prostych i dzięki insulinie przedostają się do komórek, odżywiając je. Im bardziej złożone węglowodany, tym proces ich trawienia jest dłuższy, a tym samym poziom glukozy we krwi wzrasta powoli i dłużej utrzymuje się na stałym poziomie. Dla porównania, jeśli spożywamy węglowodany proste, pomijany jest proces ich rozbijania na mniejsze części - od razu przedostają się one do krwiobiegu, powodując szybki wzrost glikemii (cukru we krwi). Węglowodany złożone znajdziemy m.in. w razowym pieczywie, kaszach, ciemnych makaronach i brązowym ryżu.
Źródłem białka w menu osób z cukrzycą powinno być: chude mięso, drób, dobrej jakości wędliny oraz ryby. Zaleca się wybieranie tłustych ryb, bogatych w kwasy omega-3. Wartościowym źródłem białka są także warzywa strączkowe, tofu i komosa ryżowa oraz produkty mleczne. Ze względu na zawartość laktozy - cukru mlekowego - zdarza się, że nabiał znacznie podnosi poziom glikemii. Dlatego bezpieczniej jest wybierać jego wersje sfermentowane, takie jak jogurty, kefiry czy niskotłuszczowe twarogi.
| Menu diabetyka, podobnie jak u osób zdrowych, powinno składać się z odpowiednich proporcji węglowodanów, białka i tłuszczu, musi też uwzględniać odpowiednią ilość warzyw i owoców. Prawidłowy sposób odżywiania stanowi element terapii cukrzycy - tłumaczy dietetyk Malwina Pruska-Strakacz. |
W racjonalnym odżywianiu osoby z cukrzycą, ogromną rolę odgrywają warzywa, które zawierają mniej węglowodanów niż owoce. Jednocześnie zawierają one błonnik, zapewniający uczucie sytości i spowalniający wchłanianie węglowodanów, a tym samym wzrost cukru we krwi. Warto pamiętać, aby warzyw nie rozgotowywać - kalafior, brokuł, bób czy fasolka szparagowa powinny być podawane na półtwardo, ponieważ zbyt długa obróbka cieplna podnosi ich indeks glikemiczny1.
Uważać trzeba natomiast na owoce, które zawierają spore ilości fruktozy i glukozy. Diabetykom zaleca się unikanie tych najsłodszych - winogron, ananasów, gruszek, fig czy bananów. Owoce powinno się łączyć z produktami białkowo-tłuszczowymi. Lepiej zjeść owoc z jogurtem, orzechami i płatkami owsianymi, aby zmniejszyć ryzyko szybkiego wzrostu i potem nagłego spadku glikemii.
Cukier i tłuszcz
Alternatywą dla cukru są na przykład ksylitol lub stewia - naturalne substancje słodzące. Warto samemu przygotowywać desery na bazie naturalnych zamienników cukru. Osoby przyjmujące insulinę, muszą odpowiednio dostosować jej dawkę do ilości wymienników węglowodanowych2 i białkowo-tłuszczowych3 w zjedzonym deserze. Osoby chorujące na cukrzycę typu 2 przyjmujące leki doustne, po zjedzeniu czegoś słodkiego powinny zmobilizować się do aktywności fizycznej.
Tłuszcz to również składnik, który nie sprzyja zdrowiu diabetyka. Jest on bardzo kaloryczny, a nadmierna masa ciała sprzyja oporności organizmu na insulinę. Tłuszcz powinien być ograniczany, ale nie eliminowany całkowicie. Lepiej unikać tłuszczów zwierzęcych, boczku, kiełbas i słoniny, w zamian wybierać te pochodzenia roślinnego - oliwa do sałatek, a w ramach przekąski orzechy - kaloryczne, ale bogate w tłuszcze omega-3.
Dieta jako element leczenia
Diabetycy powinni przestrzegać kilku prostych zasad. Istotne są ilość i jakość produktów oraz czas przyjmowania posiłków. Zalecane jest spożywanie produktów o niskim i średnim indeksie glikemicznym, planowanie małych posiłków co 2-3 godziny i w przypadku pacjentów z nadwagą i otyłością (zazwyczaj pacjenci z cukrzyca typu 2) stopniowa redukcja wagi. W przypadku cukrzycy typu 1, ważne jest również odpowiednie przeliczanie wymienników węglowodanowych, wymienników białkowo-tłuszczowych i jednostek insuliny.
Prawidłowe odżywianie to konieczny element leczenia cukrzycy, równie ważny jak insulina, leki doustne czy wysiłek fizyczny. Nowoczesne metody pozwalają pacjentom na dostosowywanie terapii, w tym diety, do ich stylu życia, a nie odwrotnie. Dlatego jadłospis diabetyka nie musi zasadniczo różnić się od menu osoby bez cukrzycy. Komfort życia podnoszą też urządzenia do pomiaru i monitorowania poziomu cukru. FreeStyle Libre, pozwala na szybki pomiar poziomu glukozy w dowolnym momencie i to bez nakłuwania palców4. Wystarczy zeskanować sensor umieszczony na ramieniu czytnikiem i po sekundzie zobaczymy informację o poziomie cukru.
Ocet jabłkowy na odchudzanie - co warto wiedzieć?
Osoby chorujące na cukrzycę często rezygnują z pomiarów za pomocą glukometru i rzadko je wykonują. Co więcej, wykonany pomiar zwykle nie przekłada się na działanie, a jedynie służy przedstawieniu wyników na wizycie u diabetologa. Tymczasem każdy pomiar niesie dla pacjenta mnóstwo informacji - pozwala nam stwierdzić, czy posiłek, dawka insuliny i aktywność były dobrze zaplanowane, a także pozwala zaplanować dalsze działanie. System FreeStyle Libre pokazuje znacznie szerszy obraz glikemii: tendencje (czy cukier spada, rośnie, czy jest stabilny), jak również automatycznie zapisany wykres z ostatnich 8 godzin. Dzięki temu urządzeniu można dokładnie przeanalizować wahania dobowe, związane z codzienną aktywnością i spożywanymi produktami. Jeśli pomiar mieści się w normie, mamy informację zwrotną, że nasze wcześniejsze decyzje odnośnie leczenia były słuszne. Kiedy poziom cukru jest nieprawidłowy, należałoby się zastanowić, czy błąd wynikał z nieprawidłowo skomponowanego posiłku, złej dawki leku czy może był wynikiem niespodziewanego stresu - radzi Malwina Pruska-Strakacz, dietetyk.
Dzięki dokładnej analizie nieustannie uczymy się funkcjonowania własnego organizmu. Łatwiej jest w ten sposób przyswoić dobre nawyki żywieniowe, przewidywać i kontrolować skutki spożywania określonych pokarmów oraz starać się utrzymać prawidłowy poziom cukru.
1. Im wyższa wartość indeksu glikemicznego danego produktu, tym wyższe jest stężenie glukozy we krwi po jego spożyciu w odniesieniu do zmian obserwowanych po spożyciu ekwiwalentnej ilości glukozy. Poziom IG wyrażany jest w procentach i np. dla jabłka wynosi 39%. Oznacza to, że szybkość, z jaką przybywać będzie glukozy we krwi po spożyciu jabłka, to 39% tego, co można by zaobserwować po spożyciu czystej glukozy.
2. Wymiennik węglowodanowy to porcja produktu spożywczego, która dostarcza 10g węglowodanów przyswajalnych (bez błonnika pokarmowego).
3. Wymiennik białkowo-tłuszczowy to taka ilość produktu spożywczego, która dostarcza 100 kcal z białka i tłuszczu lub tłuszczu.
4. Test z opuszki palca za pomocą glukometru jest konieczny w okresach szybkich zmian stężenia glukozy we krwi, kiedy stężenie glukozy w płynie śródtkankowym może nie odzwierciedlać dokładnie stężenia glukozy we krwi lub w przypadku, kiedy system informuje o hipoglikemii lub zbliżającej się hipoglikemii, lub kiedy objawy są niezgodne z odczytem systemu
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
