14 listopada jest obchodzony jako Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną, która wciąż poszerza grono swoich ofiar. Czy istnieje jakiś sposób na uniknięcie tego poważnego schorzenia? Czy można żyć z tą chorobą ciesząc się życiem?Liczby nie kłamią, to słodka epidemia.
Blisko 300 milionów ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Szacowana liczba chorych w Polsce według danych NATPOL 2011 to ponad 2,7 miliona Polaków, z czego 550 tys. to pacjenci niezdiagnozowani. Według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) w ciągu piętnastu lat - pomiędzy rokiem 1985 a 2000 - liczba chorych na cukrzycę na świecie wzrosła pięciokrotnie. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia choroba ta i jej powikłania w 2030 roku będą siódmą przyczyną śmierci na świecie, a liczba zgonów z powodu cukrzycy wzrośnie o ponad 50 proc. w ciągu najbliższych 10 lat. Zatrważające są również prognozy Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF), które głoszą, że do 2035 roku co dziesiąty mieszkaniec Europy zachoruje na cukrzycę.
Słodka choroba, czyli...
Cukrzyca (diabetes mellitus) to ogólne określenie na grupę chorób, których wspólnym mianownikiem jest zaburzony metabolizm cukru (glukozy). Wyróżniamy cukrzycę typu 1, cukrzycę typu 2, cukrzycę ciążową, oraz tzw. cukrzycę o znanej etiologii (pod tą nazwą kryją się zaburzenia metabolizmu glukozy wywołane różnymi czynnikami np. toksynami, lekami oraz rozwijające się na podłożu innych chorób). Często wyróżniana jest także cukrzyca LADA (Late Autoimmune Diabetes in Adults), nazywana też cukrzycą typu 1.5, będąca występującą u osób dorosłych odmianą cukrzycy typu 1, oraz cukrzyca MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young), czyli wariant cukrzycy typu 2 o jasno sprecyzowanym podłożu genetycznym.
| Najczęstszą odmianą jest cukrzyca typu 2, która stanowi 90-95% wszystkich zachorowań na cukrzycę i stanowi poważny problem dla systemów ochrony zdrowia na całym świecie. Zapadalność na tą chorobę przypada zazwyczaj na 5 i 6 dekadę życia, ale łączy się bardzo często ze złym stylem życia, nieodpowiednim odżywianiem i zbyt dużą masą ciała. Obecnie coraz częściej mówi się wręcz o epidemii cukrzycy i otyłości. Pobierz bezpłatny poradnik dla pacjentów z cukrzycą - kliknij tutaj. |
Objawy cukrzycy typu 2
Cukrzyca często nie daje żadnych objawów przez wiele lat. Podwyższony poziom cukru we krwi nie boli, nie powoduje żadnych nagłych reakcji organizmu, jednak przez swoje przewlekłe występowanie przez wiele lat, przyczynia się do narastających sukcesywnie, kroczek po kroczku zmian w żyłach, nerkach czy pogorszenia wzroku - a w rezultacie wielonarządowych powikłań cukrzycy. Często o cukrzycy chorzy dowiadują się przypadkiem, przy okazji badań kontrolnych albo przy przyjęciu do szpitala z podejrzeniem zawału (mogącego być skutkiem cukrzycy). Każda osoba powyżej 40 roku życia powinna minimum raz w roku wykonywać pomiar cukru, a osoby obciążone czynnikami ryzyka (np. otyłe, mające w najbliższej rodzinie osoby chore na cukrzycę czy z nadciśnieniem) powinny dodatkowo wykonywać test obciążenia glukozą (pomiar glukozy na czczo, w godzinę po spożyciu glukozy i w 2 godziny po). Osoby, które kontrolują swój stan zdrowia szybciej orientują się, jeśli parametry odbiegają od normy i mogą szybciej podjąć kroki zapobiegawcze, zanim wystąpią powikłania.
Hipo - normo - hiper
Diabetycy balansują między trzema poziomami cukru we krwi. Najbardziej pożądanym stanem jest normoglikemia, kiedy to poziom cukru chorego mieści się w przyjętych normach tj. 70-110 mg/dl na czczo i przed posiłkami i do 140 mg/dl 2 godziny po posiłkach (normy dla konkretnych osób mogą się nieco różnić np. ze względu na długotrwałą cukrzycę czy zaawansowany wiek pacjenta mogą być wyższe, określa je indywidualnie lekarz specjalista). Jeśli poziom cukru spada poniżej 70 mg/dl mamy do czynienia z hipoglikemią, szczególnie niebezpieczną jeśli występuje nagle - może prowadzić nawet do śmierci, jeśli diabetyk nie spożyje łatwo przyswajalnych węglowodanów (np. płynną glukozę), by poziom cukru mógł wrócić do normy. Odwrotną sytuacją jest hiperglikemia, kiedy to po spożyciu posiłku albo pod wpływem stresu poziom cukru szybuje w górę - w tym wypadku nie ma bezpośredniego zagrożenia życia, jednak przewlekła hiperglikemia powoduje nieodwracalne zmiany, które w dalszym rozwoju choroby powodują powikłania cukrzycowe (makro- i mikroangiopatia, neuropatia, nefropatia, retinopatia, stopa cukrzycowa).
Leczenie cukrzycy
Osoby ze zdiagnozowaną cukrzycą udają się do diabetologa. W zależności od stanu chorego, lekarz specjalista dobiera odpowiednią formę leczenia. Podstawą leczenia jest zmiana stylu życia i nawyków żywieniowych. Cukrzyca bardzo często koreluje z nadwagą lub otyłością, dlatego ważne jest zadbanie o prawidłową masę ciała. Diabetycy powinni regularnie uprawiać aktywność fizyczną np. 30 minut energicznego marszu czy nawet slow joggingu dziennie. Aktywność fizyczna uwrażliwia komórki organizmu na insulinę i pozwala na efektywniejsze wykorzystanie tego hormonu. Nie bez znaczenia jest także dieta - polecana z niskim indeksem glikemicznym, z ograniczoną ilością cukru, soli i tłustych potraw, oparta na zdrowych pełnoziarnistych węglowodanach i świeżych warzywach oraz owocach. Bardzo często jedynie zmiana stylu życia przynosi zadowalające efekty. Jeśli jednak poziomy glikemii nie są zadowalające, włącza się leczenie farmakologiczne. Nowoczesne leczenie polega na terapii pozwalającej odtworzyć podobne procesy, jakie zachodzą w organizmie zdrowego człowieka. W zależności od rodzaju cukrzycy, jej zaawansowania i stanu wiedzy pacjenta, leczenie może obejmować zmiany stylu życia, zwiększenie aktywności fizycznej, przyjmowanie leków obniżających poziom cukru we krwi, leków uwrażliwiających organizm na insulinę czy przyjmowanie insuliny. Przy odpowiedniej terapii lekowej dieta osoby chorej na cukrzycę nie odbiega od tej zalecanej zdrowym ludziom.
Badania kontrolne
Cukrzyca to choroba całego organizmu, może skutkować poważnymi konsekwencjami, dlatego należy regularnie wykonywać badania kontrolne. Centrum Medyczne Synexus wykonuje osobom z cukrzycą powyżej 40 roku życia bezpłatny pakiet badań kontrolnych: lipidogram (ocenę profilu cholesterolu), kreatyninę (ocenę pracy nerek), hemoglobinę glikowaną i glukozę (ocenę wyrównania metabolicznego i kontroli glikemii) oraz dodatkowo badanie densytometryczne (ocenę ryzyka osteoporozy).
Pobierz bezpłatny poradnik dla pacjentów z cukrzycą - kliknij tutaj.
Z cukrzycą każdego dnia
Osoby chore na cukrzycę powinny wiedzieć o swojej chorobie jak najwięcej. Do diabetologa wybierają się raz na pół roku, w najlepszym wypadku raz na kwartał, a z cukrzycą trzeba zmagać się każdego dnia. Dlatego tak ważne jest, aby stale pogłębiać swoją wiedzę, poznawać swój organizm i kontrolować stan swojego zdrowia. Dobrze zarządzana cukrzyca pozwala na długie i zadowalające życie. Wcale nie musi dojść do poważnych powikłań i komplikacji zdrowotnych, jednak wymaga to od pacjenta dużej samodyscypliny i świetnego zorganizowania. Codzienne pomiary glikemii, reagowanie na niepokojące poziomy cukru we krwi i ogólna świadomość dotycząca choroby są niezbędne. Każdy organizm jest inny, należy więc wypracować rozwiązania odpowiednie dla siebie. Wielu pacjentów załamuje się na wieść o chorobie, trudno jest im się z nią pogodzić. Warto pamiętać, że są o wiele poważniejsze schorzenia, na które nie ma lekarstwa, a z cukrzycą można żyć - należy tylko kontrolować rodzaj i ilość spożywanych posiłków, zadbać o aktywność fizyczną i przyjmować leki według zaleceń lekarza.
| Bliscy, współpracownicy i znajomi diabetyka powinni wiedzieć o chorobie. Czasami przyznanie się do "słabości" jest kłopotliwe, ale w razie nagłego wypadku jakim jest hipoglikemia, ludzie powinni posiadać wiedzę jak mogą pomóc. Warto nosić opaskę z informacją o cukrzycy, w sytuacji gdy nie będzie w pobliżu nikogo bliskiego, taka opaska może dać wskazówkę co robić i może wręcz uratować życie. Syndromy hipoglikemii mogą być mylone na przykład ze stanem upojenia alkoholowego - bełkotliwa mowa, trudności z utrzymaniem równowagi i zapach acetonu z ust mogą dawać mylne skojarzenia - opaska może przyspieszyć zorientowanie się w sytuacji i udzielenie pomocy choremu. |
Centrum Medyczne Synexus prowadzi obecnie akcję społeczno-edukacyjną "Wspólnie w trosce o zdrowie CUKRZYCA", która ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa o zagrożeniach związanych z cukrzycą, a także uwrażliwienie pacjentów i zachęcenie ich do wykonywania badań kontrolnych. Pacjenci z cukrzycą w wieku powyżej 40 roku życia mogą skorzystać z bezpłatnego pakietu badań kontrolnych, w skład którego wchodzą: lipidogram, hemoglobina glikowana, glukoza, kreatynina, morfologia oraz dodatkowo densytometria (badanie gęstości kości). W trosce o zdrowie pacjentów z cukrzycą, Centrum Medyczne Synexus przygotowało także praktyczny poradnik dla osób z cukrzycą, który można otrzymać w każdej z naszych przychodni, a także pulę silikonowych bransoletek z informacją o chorobie.
Angelina Ziembińska, Centrum Medyczne SYNEXUS
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
