Teorię "czterech filarów prewencji powikłań naczyniowych w cukrzycy" często podczas swoich wykładów i prezentacji prezentuje prof. Krzysztof Strojek, konsultant krajowy w dziedzinie diabetologii. Jego zdaniem u podstaw leczy modyfikacja stylu życia - czyli przede wszystkim stosowanie zasad zdrowego odżywiania, a także aktywność fizyczna. To podstawa.
Natomiast na cztery filary prewencji powikłań naczyniowych w cukrzycy składają się: kontrola lipidów, kontrola ciśnienia tętniczego, kontrola krzepnięcia i kontrola glikemii. Przypomnijmy, że pod pojęciem celów leczenia cukrzycy należy rozumieć uzyskanie wartości docelowych w zakresie: glikemii, ciśnienia tętniczego, lipidogramu oraz masy ciała.
Cele wyrównania gospodarki węglowodanowej
Bieżące monitorowanie i ocena glikemii oraz samokontrola są integralną częścią poprawnego leczenia cukrzycy. Chorzy leczeni metodą wielokrotnych wstrzyknięć insuliny lub przy użyciu ciągłego podskórnego wlewu insuliny powinni na co dzień wykonywać dobowy profil glikemii, obejmujący oznaczenia stężenia glukozy: rano na czczo, przed i 60-120 minut po każdym głównym posiłku oraz przed snem.Szerzej piszemy o tym w naszym artykule.
Cele wyrównania gospodarki lipidowej
- stężenie cholesterolu frakcji LDL: < 70 mg/dl (< 1,9 mmol/l) lub redukcja o co najmniej 50%, jeżeli wyjściowo stężenie LDL-C mieściło się w przedziale 70-135 mg/dl (1,9-3,5 mmol/l) u osób z cukrzycą bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego;
- stężenie LDL-C < 100 mg/dl (2,6 mmol/l) lub redukcja o co najmniej 50%, jeżeli wyjściowo stężenie LDL-C mieściło się w przedziale 100-200 mg/dl (2,6-5,2 mmol/l) u osób z cukrzycą wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego;
- stężenie LDL-C < 115 mg/dl (3,0 mmol/l) u osób małego i umiarkowanego ryzyka sercowo-naczyniowego (osoby < 40 r.ż. z cukrzycą typu 1 bez przewlekłych powikłań i innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego);
- stężenie cholesterolu "nie-HDL" < 100 mg/dl (2,6 mmol/l) u osób z cukrzycą bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego;
- stężenie cholesterolu "nie-HDL" < 130 mg/dl (3,4 mmol/l) u osób z cukrzycą wysokiego ryzyka;
- stężenie cholesterolu "nie-HDL" < 145 mg/dl (3,7 mmol/l) u osób <40 r.ż. z cukrzycą typu 1 bez powikłań naczyniowych i innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego.
- stężenie cholesterolu frakcji HDL: > 40 mg/dl (> 1,0 mmol/l) [dla kobiet wyższe o 10 mg/dl (o 0,275 mmol/l)];
- stężenie triglicerydów: < 150 mg/dl (< 1,7 mmol/l).
Cele wyrównania ciśnienia tętniczego
- ciśnienie skurczowe: < 130 mm Hg;
- ciśnienie rozkurczowe: < 80 mm Hg.
- U osób < 65 r.ż. rekomendowane jest utrzymywanie ciśnienia skurczowego w zakresie 120-129 mm Hg.
- U osób > lub równe 65 r.ż. rekomendowane jest utrzymywanie ciśnienia skurczowego w zakresie 130-140 mm Hg.
Kontrola krzepnięcia
Krzepnięcie krwi to naturalny, fizjologiczny proces zapobiegający utracie krwi w wyniku uszkodzeń naczyń krwionośnych. Istotą krzepnięcia krwi jest przejście rozpuszczonego w osoczu fibrynogenu w sieć przestrzenną skrzepu (fibryny) pod wpływem trombiny. Krzepnięcie krwi jest jednym z mechanizmów obronnych organizmu w wypadku przerwania ciągłości tkanek.1Niedostateczne krzepnięcie krwi może powodować krwotoki, krwiaki i krwawienia z błon śluzowych (hemofilia, małopłytkowość, choroba von Willebranda), natomiast nadmierne krzepnięcie krwi może powodować zakrzepy (żylna choroba zakrzepowo-zatorowa).1
Koagulogram to badanie krwi, oceniające jej krzepliwość. Koagulogram jest jednym z obowiązkowych badań zlecanych przed operacją, jednak wskazaniem do jego wykonania są także krwawienia z układu pokarmowego lub bardzo obfite miesiączki. Może okazać się też przydatne w cukrzycy i prewencji powikłań naczyniowych w cukrzycy.
Jerzy Magiera, mojacukrzyca.org
Wizyta lekarska online - do jakich specjalistów można się umówić na konsultację przez Internet?
Przypisy:
1. Wikipedia, dostęp 14.01.2020 r.