Dzisiaj druga część materiału poświęconego żywieniu w cukrzycy. Odpowiedzi na nasze pytania udzieliła Małgorzata Różańska, dietetyczka z Poradni Dietetycznej Foodarea. Dowiecie się co to jest superfoods i czy mogą to jeść diabetycy oraz czy istnieje coś takiego, jak zdrowe słodycze? Zapraszamy na drugą część wywiadu.Przeczytaj pierwszą część wywiadu!
Małgorzata Różańska jest dietetykiem, który w swojej pracy pokazuje, że tak modne ostatnio super foods mają nasze rodzime odpowiedniki, a wzbogacony o nie jadłospis może być równie skuteczny, co diety zawierające trudno dostępne u nas składniki. Pani Małgorzata bierze także pod uwagę sezonową dostępność produktów. Wie, że tylko w czasie swojej naturalnej wegetacji są one dla nas najbardziej wartościowe. Jako pracująca młoda mama zdaje sobie również sprawę, jak dla współczesnych kobiet cenny jest czas. Dlatego w kuchni stawia na wartościowe, łatwe i szybkie dania, które smakują wszystkim domownikom - nawet tym kilkuletnim.
Małgorzata Różańska napisała książkę "Super Żywność czyli superfoods po polsku". Książka, oprócz obszernego opisu osiemnastu wybranych przez autorkę polskich super produktów, zawiera także mnóstwo nieskomplikowanych, prostych przepisów mających w składzie niewyszukane i dostępne dla każdego składniki. Wszystko po to, żeby pokazać, że przygotowanie zdrowego i smacznego posiłku nie musi być ani skomplikowane ani czasochłonne.
Czy osoba chora na cukrzycę może stosować specjalne diety, np. dietę postną? Jakie są zagrożenia związane z taką dietą przy cukrzycy?
Dieta postna lub taka, która zawiera zbyt małą ilość węglowodanów nie jest bezpieczna dla osoby chorej na cukrzycę. W konsekwencji taka dieta doprowadza do hipoglikemii. Oczywiście taka niedoborowa w energię dieta powodować może niedobory w organizmie np. wapnia, białka, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i innych.
Superfoods, co to jest i czy to także dla diabetyków?
Superfoods jest pojęciem bardzo popularnym w ostatnich latach, ale pewnie zaskoczę Państwa, że termin ten nie ma tak naprawdę poparcia naukowego ani prawnego. Umowna definicja mianem "superfoods" określa żywność, która ma w sobie wysoką zawartość cennych składników uważanych za szczególnie korzystne dla zdrowia i samopoczucia człowieka. Na miano "superżywności" zasługują produkty naturalne, nieprzetworzone. Jednymi z bardziej popularnych superfoods są nasiona chia, których wpływ na glikemię poposiłkową u osób zarówno zdrowych jak i chorych na cukrzycę typu 2, jest dość dobrze przebadany. Wyniki badań pokazują, że spożywanie nasion chia wiąże się ze zmniejszeniem glikemii poposiłkowej. Do superfoods można zaliczyć również cynamon. Pojawia się wiele badań doświadczalnych wskazujących na pozytywne efekty stosowania ekstraktu z cynamonu w regulacji poziomu glukozy we krwi. Składniki zawarte w cynamonie poprawiają wrażliwość komórek organizmu na insulinę, poprzez zwiększenie transportu glukozy do ich wnętrza.
W jakiej ilości i jakie produkty z kategorii superfoods zalecałaby Pani diabetykom?
Myśląc o superfoods skupiamy się zwykle na zagranicznej żywności. Tymczasem wiele produktów, które zasługują na miano superfoods znajdziemy wśród naszych rodzimych produktów. Wśród nich diabetycy mogą wykorzystać w swojej diecie płatki owsiane, siemię lniane i zielone warzywa liściaste.
Płatki owsiane
Osoba chora na cukrzycę typu 2 powinna wybierać produkty z wysoką zawartością błonnika pokarmowego. Świetną alternatywą zdrowego śniadania dla diabetyka jest owsianka. Badania pokazują, że dieta osoby chorej na cukrzycę, która ma w składzie płatki owsiane, poprawia metabolizm węglowodanów. Przede wszystkim dlatego, że owies zawiera znacznie większą od pozostałych zbóż ilość beta-glukanów. Beta glukany to rodzaj błonnika pokarmowego, który w żołądku i jelicie tworzy lepkie śluzy. Dzięki temu opóźnione jest opróżnianie żołądka i utrudniony jest dostęp enzymów trawiennych do węglowodanów zawartych w owsie. Powoduje to opóźnione trawienie cukrów i wchłanianie glukozy. Dzięki temu cukier we krwi rośnie powoli. Świetnym przykładem dobrego śniadania dla cukrzyka jest owsianka z płatków owsianych i mlecznych produktów fermentowanych z dodatkiem świeżych (nie suszonych) owoców.
Siemię lniane
To nasz polski odpowiednik nasion chia. W siemieniu lnianym są co najmniej 3 składniki, które chronią przed cukrzycą i mają korzystny wpływ na przebieg tej choroby. Przede wszystkim są to: włókno pokarmowe, lignany i kwasy tłuszczowe omega-3. Badania pokazują, że suplementacja w diecie osób chorych na cukrzycę typu 2, 10 g mielonego siemienia lnianego przez 1 miesiąc redukuje poziom glikemii na czczo o prawie 20%. Ilość 10 g mielonych nasion lnu to tyle ile mieści się w zaledwie jednej łyżce. Naukowcy badali efekty suplementacji mielonego lnu w diecie u kobiet w okresie menopauzy na przebieg cukrzycy typu 2, na którą chorowały. Pacjentki otrzymywały 15 g i 20 g mielonych nasion lnu na dobę przez okres 2 miesięcy. Po tym czasie zaobserwowano średni spadek stężenia glukozy na czczo o odpowiednio 6,4 i 13%, zaś stężenia glukozy po posiłku odpowiednio o 7,9 i 19,9% w stosunku do wartości początkowych. Warto wiedzieć, że sama suplementacja siemieniem lnianym nie przyniesie pożądanych efektów. Przede wszystkim dieta powinna mieć niską zawartość węglowodanów prostych i wysoką zawartość błonnika pokarmowego.
Warzywa liściaste
Superfoods wskazanym dla cukrzyków są zielone warzywa liściaste. Są niskokaloryczne, mają niski indeks glikemiczny, sporą zawartość błonnika pokarmowego oraz mnóstwo innych aktywnych związków. Przykładem jest jarmuż, którego spożycie np. w postaci sałatki, koktajlu lub soku, powoduje obniżenie cholesterolu całkowitego i LDL we krwi oraz spadek ciśnienia, co nie jest bez znaczenia dla osób z cukrzycą typu 2, u których ryzyko chorób układu krążenia jest wyższe.
Owoce jagodowe
Do owoców jagodowych zalicza się m.in.: jagody, maliny, jeżyny, borówki, truskawki, poziomki, porzeczki, agrest, żurawinę, czarny bez i aronię. Należą one do najzdrowszych owoców, co zawdzięczają wysokiej zawartości antocyjanów. Najlepszym źródłem antocyjanów są owoce o ciemnej, prawie czarnej barwie, do których należy aronia, czarna porzeczka i czarny bez. Antocyjany korzystnie wpływają na naczynia krwionośne dzięki temu owoce jagodowe mogą znaleźć zastosowanie w diecie chorych na cukrzycę. Antocyjany działają w ten sposób, że zapewniają naczyniom krwionośnym elastyczność, prawidłową przepuszczalność, a tym samym przeciwdziałają uszkodzeniom naczyń. Dlatego odgrywają one istotną rolę w leczeniu powikłań długotrwałej cukrzycy - angiopatii cukrzycowej. W badaniach wykazano, że zawarte w aronii antocyjany pobudzają wydzielanie insuliny, przez co obniżają stężenie cukrów we krwi. Badania wykazały, że picie soku z aronii przez pacjentów z insulinoniezależną cukrzycą, w ilości 200 ml (niepełna szklanka) dziennie przez okres 3 miesięcy, skutkowało powodowało mniejszeym stężeniem glukozy na czczo. Oczywiście takie działanie miał sok z aronii 100% z owoców bez dodatku cukru.
Czy jest coś takiego jak zdrowe słodycze?
Tak, istnieje, choć zazwyczaj wymaga dokładnego czytania składu gotowej żywności, która zazwyczaj ma w składzie duże ilości cukru i syropu glukozowo - fruktozowego oraz tłuszczu (w tym tłuszczów trans). Okazać się może, że bezpieczniejszym i prostym rozwiązaniem jest wykonanie zdrowych słodyczy samodzielnie. I tak zdrowym odpowiednikiem ciasta może być ciasto z fasoli (ze słodzikiem zamiast cukru i dodaną niewielką ilością tłuszczu). Oczywiście takie ciasto zawierać będzie sporą ilość węglowodanów, które należy wliczyć w swój jadłospis.
Odpowiednikiem truskawkowych lodów, mających w składzie śmietanę, cukier i nierzadko szeregu innych dodatków takich jak syrop glukozowo - fruktozowy, mogą być sorbety wykonane w domu z zamrożonych owoców (np. truskawek) i banana oraz słodzika (np. ksyliotolu). Wystarczy powyższe składniki zmiksować razem na gładką masę.
Zamiast kupnego owocowego deseru można zrobić pyszną sałatkę z owoców sezonowych i dodać do niej chrupiące orzechy i pestki, polać jogurtem. Zamiast maślanych kupnych ciasteczek, które są źródłem tłuszczów trans przeciwwskazanych w diecie diabetyka, można takie ciasteczka wykonać samodzielnie w domu z razowej mąki, słodzika i niewielkiej ilości masła.
Przeczytaj teraz pierwszą część wywiadu!
Koniecznie zaglądnij też tutaj www.foodarea.pl
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
